Biotyna to określenie witaminy B7 lub witaminy H (od niem. Haut – skóra). To heterocykliczny organiczny związek chemiczny z grupy witamin rozpuszczalnych w wodzie, występujący w organizmach zwierzęcych i roślinnych. Biotynę uznaje się za witaminę piękna. Jeśli mamy do czynienia z jej niedoborem objawia się to poprzez kruchość i łamliwość paznokci bądź matowe wypadające włosy, łuszczącą się skórę. Inne symptomy jej niedoboru to zmiany skórne (wysypki), stany zapalne włosów, podwyższony poziom cholesterolu oraz zmiany zapalne jelit. Biotynę zaleca się osobom chorym na cukrzycę, a także osobom cierpiącym na senność, apatię i stany depresyjne.
Ze względu na to, że biotyna może być syntetyzowana przez florę bakteryjną, do jej niedoboru dochodzi dość rzadko
Z reguły jest to spowodowane innymi czynnikami niż niedobór pokarmowy na przykład po przebytej antybiotykoterapii. Doniesienia kliniczne dotyczą przeważnie pacjentów z genetycznie uwarunkowanym niedoborem biotynidazy – enzymu uczestniczącego w przemianach metabolicznych biotyny. Wspomniany enzym odszczepia wolną biotynę od białek podawanych w diecie, uczestnicząc w ten sposób w jej wchłanianiu z przewodu pokarmowego. Ponadto bierze udział w transporcie biotyny we krwi. Genetycznie uwarunkowany niedobór biotynidazy ujawnia się już u niemowląt w postaci niskiego ciśnienia tętniczego, zaniku nerwu wzrokowego, zmian zapalnych skóry i spojówek. Biotynidaza obecna jest w większości tkanek, ale głównym jej źródłem jest wątroba. Masywne uszkodzenie tego narządu może być więc również przyczyną niedoboru biotynidazy. Biotyna pełni funkcje enzymu w naszym organizmie. Jest wszechstronna. Z jednej strony zapobiega wypadaniu włosów i je wzmacnia, pomaga w utrzymaniu prawidłowego wyglądu skóry i paznokci, z drugiej zaś pomaga w metabolizmie cukrów i kwasów tłuszczowych, niosąc cenne wsparcie dla trzustki, wątroby, a także tarczycy. Dodatkowo spełnia rolę przenośnika dwutlenku węgla w wielu procesach przemiany materii, wspomaga procesy wchłaniania witaminy C, współdziała w przemianie aminokwasów oraz cukrów, a także uczestniczy razem z witaminą K w syntezie protrombiny, czyli białka, które odpowiedzialne jest za procesy prawidłowego krzepnięcia krwi.
Czemu zawdzięcza swoje działanie?
Biotyna zawiera cząsteczki siarki, a to właśnie one chronią naszą skórę, włosy oraz paznokcie, jednocześnie zapewniając im prawidłowe funkcjonowanie i wygląd. Także problemy w postaci łuszczącej się skóry lub trądziku młodzieńczego stanowią wskazanie do suplementacji biotyny. W takich przypadkach biotyna nie tylko dostarczy komórkom siarki, ale także zapobiegnie łojotokowi oraz wzmożonej aktywności gruczołów łojowych, dodatkowo wspomagając budowę keratyny – naturalnego budulca włosów i paznokci. Ponadto odpowiednie jej stężenie w naszym organizmie wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, co wpływa na nasze samopoczucie, poziom energii, poziom odczuwania bólu, a także wrażliwość czuciową naszego organizmu.
Istnieją udokumentowane badania, których wyniki wskazują, że witamina B7 stymuluje procesy przemiany glukozy, która powstaje w wątrobie, jednocześnie pomagając w stabilizacji jej poziomu
Dlatego też w przypadku problemów z glukozą we krwi, podanie dodatkowej dawki biotyny może korzystnie wpłynąć na jej przemianę. Udowodniono, że deficyt biotyny w organizmie zaburza prawidłowe funkcjonowanie mięśni i stawów. Bez niej łatwiej o zapalenia stawów, stany zapalne mięśni, a także problemy natury neurologicznej, jak drżenie rąk czy cierpnięcie dłoni. Z uwagi na powyższe często jest polecana sportowcom i osobom aktywnym fizycznie.
Gdzie można znaleźć jej źródło?
Duże dawki biotyny znajdują się w następujących produktach spożywczych: wątróbka, żółtko jaj, orzechy włoskie, orzeszki ziemne, sardynki, migdały, szpinak, marchew, pomidory, soczewica, soja, awokado, bataty, kalafior, grzyby. Witaminę B7 mają również produkty mączne: mąka sojowa, ryżowa i pełnoziarnista. Pamiętajmy jednak, że biotyna traci swe właściwości, jeśli wspomniane produkty poddamy obróbce termicznej. Podobnie jest w przypadku, gdy biotynę umieścimy w środowisku alkalicznym bądź kwaśnym. Co ciekawe jej przyswajanie upośledza na przykład surowe białko jajka. Zawarta w nim awidyna, zasadowa glikoproteina, ma zdolność łączenia się z biotyną, co uniemożliwia jej wchłanianie. Niekorzystnie na biotynę działa także woda, sulfonamidy, estrogeny, przetworzona żywność i alkohol, powodując zmniejszenie jej stężenia we krwi.
Czy biotynę można przedawkować? Nasze dzienne zapotrzebowanie na biotynę waha się
w granicach 0,02 mg.
Jednak w sytuacji leczenia antybiotykami wzrasta nawet do 2 mg. Jak dotąd nie są znane badania, które wykazałyby obecność negatywnych skutków związanych z nadmiarem biotyny w ludzkim organizmie. Nie stwierdzono żadnych skutków ubocznych związanych z jej nadpodażą. W odróżnieniu od innych witamin B7 na dobrą sprawę nie można przedawkować. Specjaliści podkreślają, że przy jej suplementacji dość istotny jest czas zażywania. By uzyskać zauważalne efekty, na przykład w kuracji paznokci, należy przygotować się na dłuższy, kilkumiesięczny okres regularnej suplementacji. Przy innych dolegliwościach, rezultaty będą widoczne znacznie wcześniej.