Tego rodzaju dolegliwość stanowi dość typową przypadłość rowerzystów i biegaczy. Ale nie tylko. Ból w stawie kolanowym dotyka także osoby z nadwagą lub w starszym wieku. Zależnie od rodzaju i zakresu uszkodzeń może mieć on charakter ostry lub przewlekły, występować pod kolanem, z tyłu lub z przodu kolana. Istotne jest również, czy ból występuje w trakcie ruchu, w czasie zginania lub kucania. Same przyczyny bólu kolana są zróżnicowane. Nader często są one wynikiem przeciążenia będącego efektem aktywności sportowej lub przebywania przez dłuższy czas w niewygodnej, nienaturalnej pozycji. Wbrew pozorom przeciążenie kolana nie dotyczy jedynie osób intensywnie uprawiających sport. Może do niego dochodzić również u osób wykonujących pracę biurową, pracujących przy taśmie produkcyjnej czy przebywających przez długi czas w pozycji stojącej, na przykład u sprzedawców, ochroniarzy, fryzjerek, hostess. Ból może dotyczyć zarówno mięśni, jak i tkanek miękkich wokół kolana. Dość powszechną przyczyną dolegliwości związanych z kolanami są choroby zwyrodnieniowe, nadwaga, zmiany reumatyczne.
Przeciążenie może dotknąć każdego z elementów stawu: mięśni, wiązadeł, torebki stawowej, chrząstki, łąkotek, kaletek maziowych. Może być powodem bólu i dyskomfortu podczas ruchu, a także stanu zapalnego i ograniczenia zdolności do poruszania. Mogą pojawić się również obrzęk i zasinienie. Dotyczy to zwłaszcza urazów zginaczy kolana znajdujących się poniżej pośladka (mięsień dwugłowy uda, półbłoniasty i półścięgnisty). Mięśnie te mogą ulec nadwyrężeniu, niedokrwieniu, przykurczeniu albo zapaleniu z powodu przetrenowania, niedostatecznego rozciągnięcia, stłuczenia lub naderwania.
Ból kolana może pojawić się zarówno w stanie spoczynku, jak i podczas wysiłku. Jego umiejscowienie z reguły jest wskazówką do zidentyfikowania problemu.
Jeśli pojawia się z tyłu, jego częstą przyczyną bywają zmiany reumatyczne, które prowadzą do zaniku mięśnia czworogłowego uda i przykurczu zgięciowego stawu. Zapalenie stawu kolanowego nierzadko jest powiązane z pojawieniem się torbieli pod kolanem, w której zbiera się płyn stawowy.
Inna możliwa przyczyna bólu w kolanie to choroba zwyrodnieniowa, czyli gonartroza będąca wynikiem zaniku chrząstki stawowej wskutek jej ścierania.
Wraz z jej utratą powstają narośle kostne, które ocierając się o siebie generują ból. Ból ten ma miejsce podczas dłuższego chodzenia, klękania, kucania. Z czasem może towarzyszyć mu usztywnienie stawu i osłabienie mięśni.
Ból pod kolanem ma z reguły związek z aktywnościami w rodzaju biegania, jazdy na rowerze, narciarstwa, gry w tenisa. Tak zwane kolano biegacza jest schorzeniem dotykającym staw rzepkowo-udowy na skutek zmian przeciążeniowych i silnego przypierania rzepki do kości udowej. W takim wypadku ból może pojawić się z przodu kolana, z boku rzepki, by w końcu przenieść się na tył stawu. Oprócz dyskomfortu towarzyszącego zginaniu, w stawie może pojawić się odgłos trzeszczenia i uczucie blokady wewnątrz stawu. Ból pod kolanem bywa także konsekwencją przebiegu typowych dla stawu chorób. Takim schorzeniem jest torbiel podkolanowa Bakera. Ma ona postać małego, wypełnionego płynem guzka pojawiającego się pod kolanem. Bólowi towarzyszy wówczas obrzęk kończyny, zaczerwienienie i ocieplenie skóry pod stawem.
Ból występujący podczas zginania stawu kolanowego jest charakterystyczny dla chondromalacji rzepki, czyli rozmiękania chrząstki stawowej pokrywającej rzepkę.
To również wynik nadmiernej aktywności fizycznej. W takim przypadku ból lokalizuje się z przodu i promieniuje do innych okolic kolana.
Bolesność stawu kolanowego może również wynikać z zapalenia torebki stawowej.
Zapalenie to pojawia się zwykle w następstwie wcześniejszych urazów, długotrwałego unieruchomienia lub schorzeń, takich jak reumatyzm, cukrzyca zaburzenia układu krążenia.
Inną chorobą jest zapalenie kaletki maziowej. Dochodzi do niej na skutek podrażnienia skutkującego pogrubieniem i gromadzeniem się płynu maziowego w stawie kolanowym. W takim przypadku ból może promieniować na cały staw i dalej wzdłuż kończyny dolnej.
Czasem jednak właściwa przyczyna problemów z kolanem leży zupełnie gdzie indziej.
Ból kolana mogą wywoływać na przykład schorzenia stopy (płaskostopie, zapalenie rozcięgna podeszwowego), schorzenia stawu biodrowego (wady wrodzone, zespół mięśnia gruszkowatego) lub problemy z kręgosłupem (dyskopatia, spondyloza).