Co zrobić, by wspomóc pracę mózgu

Co-zrobi-by-wspomc-prac-mzgu
Jest rzeczą fascynującą, że całe nasze ja, świadomość, jaźń, emocje i rozum zamieszkują organ przypominający szary, gąbczasty, kalafiorowaty twór – mózg. Naukowcy przez wiele lat byli zdania, że tak zwane funkcje skokowe neuronów, czyli ich zdolność do szybkiego przewodzenia impulsów z komórek ciała do innych neuronów w dużej mierze decydują o tym, jacy jesteśmy, a także jak myślimy, co czujemy i jak się zachowujemy. Dzisiaj dzięki rozwojowi technologii obrazowania wciąż uzyskujemy nową wiedzę na temat zdolności mózgu do dostosowywania się do nowych bodźców, do wytwarzania nowych komórek mózgowych oraz reorganizacji pracy i możliwości przenoszenia niektórych funkcji do innych obszarów z tych uszkodzonych na przykład w wyniku urazu. Wiemy już, że chociaż najintensywniejszy okres uczenia się (zmian mózgu) ma miejsce podczas życia płodowego i niemowlęctwa, to jednak mózg kontynuuje ten proces i potrafi się dostosowywać przez całe dorosłe życie. Nasze rutynowe, często powtarzane czynności (myśli, uczucia, ruch) wzmacniają obwody nerwowe z nimi związane. Rzadziej używane sieci nerwowe mogą być przekierowywane do wsparcia częściej używanych sieci. Mózg osoby dorosłej może wyprodukować nowe komórki nerwowe i stworzyć nowe połączenia. Zmiany te mogą mieć zarówno charakter przystosowawczy, jak i odwrotny do przystosowawczego​.

Nieprawidłowe umiejętności czy złe nawyki szybko przejmą miejsce dobrych nawyków i umiejętności, jeśli dostatecznie długo będą praktykowane

Co więcej, ponad 40 lat temu naukowcy udowodnili, że istnieje związek między naszymi zdolnościami umysłowymi (pamięć, koncentracja, przyswajanie wiedzy), a dostarczaniem organizmowi witamin i składników mineralnych. To, co jemy ma wpływ na intelektualną pracę mózgu. Pokarm stymuluje produkcję enzymów, hormonów i chemicznych substancji zwanych neuroprzekaźnikami. Te ostatnie odgrywają kluczową rolę w procesach zapamiętywania i przypominania. Dzięki nim możliwe jest przesyłanie sygnałów między komórkami nerwowymi, czyli neuronami. Bez tych sygnałów niemożliwe byłoby myślenie, kojarzenie, nabywanie wiedzy. Nasz mózg bezustannie odbiera, przetwarza i przesyła miliony informacji. Choć w zasadzie niewielki – u osoby dorosłej to 2 proc. masy ciała – jest szalenie energochłonny. Zużywa aż 20–25 proc. energii dostarczanej organizmowi, a w życiu płodowym ponad połowę. Jego napędem jest glukoza i tlen. Mózg pochłania prawie połowę krążącej we krwi glukozy. Reszta trafia do innych komórek, także komórek nerwowych. Bez glukozy i tlenu komórki te obumierają już po 10–15 minutach. Czy to znaczy, że powinniśmy jeść bez przerwy cukier, aby nakarmić mózg? Nie. O wiele lepszym źródłem glukozy są węglowodany złożone. Znajdują się one w nasionach, ziarnach zbóż, mące z pełnego przemiału, niełuskanym ryżu, kaszach, ziemniakach, fasoli, soczewicy. Ich trawienie trwa pewien czas. Dzięki temu zawarte w nich cukry są uwalniane do krwi stopniowo. Organizm może je dzięki temu odpowiednio wykorzystać. Poza tym węglowodany złożone zawierają sporo błonnika oraz witamin i minerałów koniecznych do prawidłowego wykorzystania składników odżywczych. Dla naszej kondycji umysłowej szczególnie ważne są witaminy z grupy B oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), które znajdują się w rybach i olejach. Witaminy z grupy B, a szczególnie cholina (witamina B4) i niacyna (witamina B3, czyli PP) odpowiadają za prawidłowe działanie układu nerwowego. Można je znaleźć w soi, kiełkach pszenicy, orzeszkach ziemnych i w pieczywie z pełnego przemiału. Niedobór choliny prowadzi do ospałości, demencji starczej i spadku zdolności pamięciowych. Im więcej słodyczy i alkoholu w naszej diecie, tym bardziej wzrasta na nią zapotrzebowanie. Niacynę znajdziemy zaś w tuńczyku, w mięsie indyka, pełnym ziarnie zbóż, suchej fasoli i grochu, nasionach słonecznika, orzeszkach ziemnych.

Najnowsze badania wskazują, że witamina D3 może mieć ogromny wpływ na zapobieganie powstawaniu neurodegeneratywnych chorób, takich jak choroba Alzheimera

Choć tę witaminę otrzymujemy na skutek działania promieni słonecznych i nieco w mniejszym wymiarze dzięki spożywaniu ryb, okazuje się, że prawie każdy z nas boryka się z niedoborem tej witaminy. Chcąc poprawić funkcjonowanie naszego mózgu nie możemy również zapominać o minerałach. Bez odpowiedniej dawki żelaza obniża się zdolność rozumowania i uczenia. Znajdziemy je w orzechach, roślinach strączkowych, owocach pestkowych, warzywach liściastych, rodzynkach. Podobnie magnez, który jest konieczny w wytwarzaniu enzymów współpracujących z witaminami B1 i B6, jak również w przewodzeniu impulsów nerwowo-mięśniowych. Niestety podobnie jak witaminy z grupy B magnez jest wypłukiwany z organizmu przez kawę i alkohol oraz niszczony przez nikotynę. Z kolei, znajdujący się w rybach fosfor poprawia nastrój, zwiększa inteligencję, dodaje sił witalnych. Dzięki niemu wyraźnie polepsza się pamięć. Podobnie występujący w tłuszczach rybnych i roślinnych kwas linolowy (CLA). Jeśli go brakuje, zaczyna szwankować nasza zdolność koncentracji, uczenia się, stajemy się apatyczni. W skrajnych przypadkach jego niedobór powoduje halucynacje. 

Oprócz urozmaiconej i dobrze zbilansowanej diety nie możemy zapominać o prawidłowym nawodnieniu organizmu

Woda mineralna wspomaga przemiany biochemiczne w mózgu. Nieodzowny w tym przypadku jest także ruch na świeżym powietrzu. Dzięki niemu wzbogacimy krew w potrzebny mózgowi tlen. Jego brak zabija szare komórki, które się już nie odradzają. Dbajmy też o długi, nieprzerwany sen. Wystarczą 72 godziny bez snu, aby w naszym mózgu pojawiły się uszkodzenia. Na koniec jeszcze jedno zalecenie: nie strońmy od wyzwań. Nasz mózg chętnie popada w lenistwo, więc tylko od nas zależy, czy pozwolimy mu na utratę bystrości i czujności. Im więcej wyzwań (skupianie, uwagi, koncentracja, nauka), tym łagodniejsze będą efekty procesu starzenia.
Do wszechobecnej reklamy piwa zdążyliśmy się już przyzwyczaić. Gdzie się obejrzeć, napotykamy komunikat – piwo gasi pragnienie, integruje, bawi, relaksuje i świetnie smakuje. W powszechnej opinii ucho...
12137 Odsłony
Rozmowa z Agnieszką Łucjanek – psycholożką, terapeutką, koordynatorką merytoryczną Pozaszkolnej Placówki Specjalistycznej SCOLAR. Pracuje w Poradni dla dzieci z Autyzmem i ich Rodzin w Instytucie Psyc...
8091 Odsłony
Ostroga piętowa to potoczna nazwa schorzenia, które wielu uznaje za nieuleczalne przy użyciu standardowych metod medycznych.  Stąd prawdziwy wysyp interneto­wych porad sugerujących cudo­twórcze d...
7077 Odsłony
Cała prawda o dietetycznym detoksie. Raz na jakiś czas nachodzi nas nieodparta ochota na „odtrucie" lub „oczyszczenie" organizmu z nagromadzonych toksyn. Z reguły w okolicach świąt poja­wia się myśl, ...
5777 Odsłony
Gelotolodzy, czyli naukowcy zajmujący się badaniem śmiechu przekonują, że uśmiech na twarzy może podnieść odporność organizmu, skrócić okres rekonwalescencji po chorobie i przedłużyć życie – nawet o s...
5016 Odsłony
​Popularne diety kuszą obietnicą szybkiej utraty zbędnych kilogramów. Czy redukcja masy ciała i efekt jo-jo stanowią nieodłączny duet? W ponad 90 proc. przypadków za otyłość i nadwagę odpowiedzialny j...
4931 Odsłony
PROGRAM PROWADZONY PRZEZ CENTRALĘ FARMACEUTYCZNĄ CEFARM SA  logotype cefarm