Czego nie wiemy o środkach przeciwbólowych

Jak zatem mądrze radzić sobie z bólem? I jakie błędy podczas przyjmowania środków przeciwbólowych popełniamy najczęściej?

Im więcej, tym niekoniecznie lepiej. Często zdarza się, że w apogeum bólu, w panice sięgamy po kilka różnych środków przeciwbólowych. Tymczasem dawka leku przeciwbólowego powinna zostać dopasowana do masy ciała. Z tego względu często popełnianym błędem jest nie tylko przyjmowanie zbyt dużych dawek w nadziei, że lek szybciej zadziała, ale także zbyt małej ilości substancji czynnej, przez co lek okazuje się nieskuteczny. Dla przykładu: zalecana jednorazowa dawka jednego z leków przeciwbólowych bez recepty dla osób dorosłych to 1-2 tabletki. W przypadku osoby bardzo szczupłej, która przyjmie dwie tabletki takiego leku, dawka może okazać się zbyt wysoka, natomiast u osoby ze znaczną nadwagą zalecana dawka może nie spowodować zniesienia bólu. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku leków o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym oraz przeciwzapalnym. Łączenie leków należących do grupy NLPZ, czyli niesteroidowych leków przeciwzapalnych (aspiryny, ibuprofenu, diklofenaku czy naproksenu) może być dużym błędem. Ich połączenie nie zwiększy efektu przeciwbólowego, natomiast może przyczynić się do przedawkowania substancji czynnej, wystąpienia uszkodzeń przewodu pokarmowego i innych niepożądanych skutków ubocznych. Przekroczenie ustalonej dawki paracetamolu może być przyczyną śmiertelnego uszkodzenia wątroby, a ibuprofenu – krwawienia w obrębie przewodu pokarmowego.

Często nie znaczy skutecznie

Doraźnie, a nie w nieskończoność

Różne nazwy, a w środku to samo

Nie każdy może je zażywać, ale czasem o tym nie wie

Podstawowym przeciwwskazaniem do stosowania leków przeciwzapalnych (NLPZ) jest nadwrażliwość na nie prowadząca do wystąpienia astmy, alergicznego nieżytu nosa lub polipów nosa oraz czynna (lub przebyta) choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy. Duża grupa pacjentów jest tego świadoma. Niestety nie wszyscy. Ponadto niesteroidowe leki przeciwzapalne mogą wywoływać wiele znaczących klinicznie interakcji z innymi lekami – między innymi obniżającymi ciśnienie krwi, przeciwzakrzepowymi czy też przeciwcukrzycowymi.

Alergia na salicylany

Jednym z następstw niekontrolowanego przyjmowania leków dostępnych bez recepty jest alergia na salicylany. Jest to jedna z popularniejszych alergii lekowych. W wielu przypadkach przybiera ona poważny dla zdrowia przebieg. Salicylany to estry kwasu salicylo­wego, które zalicza się do kwasów beta-hydroksylowych (BHA). Preparaty, których jest on składnikiem, mają działanie przeciwgrzybicze, bak­teriostatyczne, przeciwzapalne, przeciwzaskórnikowe. Stąd szerokie zastosowanie kwasu salicylo­wego w środkach kosmetycznych do pielęgnacji skóry. Kwas ten występuje również w lekach przeciwzapalnych, takich jak polopiryna i aspi­ryna. W ich składzie znajduje się pochodna kwasu salicylowego, czyli kwas acetylosalicylowy. Podobnie jak w przypadku sali­cylanów, kwas acetylosalicylowy może wywoływać szereg niepożądanych reakcji. Uczulenie na sali­cylany jest zatem równoznaczne z uczuleniem na aspirynę. Zażywając aspirynę, po pierwsze, narażamy żołądek na działanie żrącego kwasu solnego, co może prowadzić do owrzodzeń. Po drugie zaś, możemy nabawić się nadwrażliwości na salicylany znajdujące się w żywności, czyli w owocach, ziołach, przyprawach, warzywach, alkoholu, kawie, herbacie, produktach drożdżowych. Przedawkowanie kwasu salicylowego objawia się w postaci alergii skórnej, ataków astmy, ataków duszności, w skrajnych przypadkach dochodzi nawet do wstrząsu anafilaktycznego. Charakterystyczne oznaki uczule­nia to: zmiany skórne (pokrzywka), nieżyt nosa, kaszel, obrzęk naczynioruchowy, trądzik, wzdę­cia, bóle migrenowe, problemy z wypróżnieniem. Trzeba podkreślić, że alergię na kwas salicylowy fundujemy sobie na własne życzenie, zażywając nie­kontrolowane ilości leków prze­ciwgorączkowych i przeciwbólo­wych. Korzystajmy więc z nich tylko, gdy jest to konieczne.