Czy suplementy diety dla sportowców są zdrowe? Dzielimy się wiedzą dla wtajemniczonych

Czy-suplementy-diety-dla-sportowcw-s-zdrowe
Chyba wszyscy amatorzy sportu i aktywności fizycznej słyszeli już o istnieniu odżywek i suplementów przeznaczonych specjalnie dla nich. Wiele osób wierzy w ich cudowne właściwości. Nie­stety w dużej mierze są one produktem działów mar­ketingowych i speców od reklamy. Eksperci prze­konują, że suplementacja odnosi skutek w postaci poprawy rezultatów tylko wtedy, gdy towarzyszy zbilansowanej diecie oraz odpowiednio skompono­wanemu treningowi. Ponadto wiele z oferowanych suplementów nie działa w sposób sugerowany przez producentów lub też ich dawkowanie w rzeczywisto­ści powinno być o wiele wyższe niż podano w infor­macji umieszczonej na opakowaniu. Wskazuje się w tym miejscu na specyfiki zawierające w składzie L-karnitynę, glukozaminę i HMB. Zastrzeżenia budzą również produkty, które mają przyczyniać się do podniesienia poziomu testosteronu w organizmie ćwiczącego.

Suplementy dla sportowców można podzielić na następujące rodzaje: 

Przedtreningówki, których zadaniem jest pobudzenie trenującego. Dlatego przeważnie zawierają kofeinę, guaranę, beta alaninę, tyrozynę, yerba mate i ekstrakty zielonej herbaty. W założeniu wpływają dodatnio na koncentrację i wydolność w czasie ćwiczeń. Gdy ich działanie się kończy, mogą się jednak przyczynić do pojawienia się nudności i spadku energii w chwilę po treningu. Ponadto zawierają kreatyny oraz substancje podnoszące poziom azotu we krwi. Nie są wskazane dla osób o podwyższonym ciśnieniu lub posiadających problemy z krążeniem, ponieważ podnoszą ciśnienie krwi. Boostery tlenku azotu, które mają na celu regulować gospodarkę azotową w organizmie. Ponieważ związki azotowe rozszerzają naczynia krwionośne, co pozwala skutecznie „odżywić" mięśnie, ich przyjmowanie wspiera wzmożony wysiłek i dodaje sił podczas treningu. Kreatyny, których celem jest dostarczenie energii mięśniom, poprawa wydolności oraz siły, przy niewielkim zwiększeniu masy mięśniowej. Największą zdolnością zwiększania rozmiarów mięśni cechuje się ich podsta­wowa forma – monohydrat. W przypadku stosowania bardzo dużych dawek przez długi czas u osób z choro­bami nerek istnieje ryzyko uszkodzenia tego narządu. Zaleca się cykle trwające nie dłużej niż 6 tygodni ciągłej suplementacji okołotreningowej. Spalacze tłuszczu. Cieszą się największą popularnością w okresie wiosennym i wczesnoletnim, szczególnie wśród pań. Teoretycznie mają dynamizować spalanie nadprogramowej tkanki tłuszczowej, jednak ich efek­tywność jest nikła, a pozytywne rezultaty nietrwałe, jeśli nie poparte odpowiednią dietą z deficytem kalorycz­nym i treningiem siłowym. BCAA, czyli aminokwasy rozgałęzione, uważane za dobre źródło budulca dla mięśni, ponieważ organizm nie musi ich pozyskiwać w procesie trawienia, tylko otrzymuje bezpośrednio. Zdaniem producentów cechuje je wysoka wchłanialność i zdolność stymulacji wzrostu komórek mięśniowych. Niestety, wiele badań wskazuje, że produkty spożyw­cze przeznaczone dla osób ćwiczących, w szczegól­ności suplementy żywnościowe, mogą zawierać sub­stancje dopingujące i w konsekwencji prowadzić do pozytywnych wyników w testach antydopingowych, a także wywoływać negatywne dla zdrowia skutki. Co gorsza, dość często ich producenci nie informują o działaniach niepożądanych, interakcjach z lekami i przeciwwskazaniach. Także skład suplementów diety nie zawsze podawany jest w sposób pełny lub prawdziwy. Znane są przypadki wykrycia w ich skła­dzie zanieczyszczeń, np. efedryny jako środka pobu­dzającego, hormonów sterydowych i prohormonów zwiększających przyrost mięśni. Są to substancje zakazane przez Światową Agencję Antydopingową (WADA). W opublikowanym niedawno artykule pt. „Supplements with purported effects on muscle mass and strength" naukowcy z Hiszpanii dokonali przeglądu obecnego stanu wiedzy w zakresie naj­powszechniej stosowanych suplementów sporto­wych. W ramach przeprowadzonego badania prze­analizowali ponad 20 preparatów zawierających białko, kreatynę, witaminy oraz aminokwasy, a także związki fenolowe, jak resweratrol, czy ekstrakty ziołowe, jak buzdyganek naziemny. Jak się okazało jedynie kilka z nich, przede wszystkim tlenek azotu i kofeina, wpływa na bezpośredni wzrost siły po ich spożyciu. W przypadku zaś długotrwałego stoso­wania na wzrost lub zachowanie masy mięśniowej pozytywnie wpływają kreatyna, odżywki białkowe oraz kwasy tłuszczowe omega-3. W odniesieniu do suplementów takich jak aminokwasy rozgałęzione (BCAA), preparaty witaminowe czy arginina bada­nia nie potwierdziły ich pozytywnego wpływu na wzrost masy mięśniowej. Podobnie w przypadku hipertrofii mięśniowej (zwiększenie objętości mię­śni) i siły mięśniowej nie odnotowano korzyści ze stosowania glutaminy i resweratrolu. Jak stwier­dzili autorzy artykułu Pedro L. Venezuela, Javier Morales Rojas, Ezno Emanuele i Helios Pareja-Ga­leano w przypadku wielu z analizowanych produk­tów nie można wskazać na przekonujące dowody na ich skuteczne działanie, bezpieczeństwo stoso­wania, zaś w przypadku niektórych można założyć istnienie niekorzystnych efektów zdrowotnych po spożyciu większych dawek. Szczególnie dotyczy to produktów, w których składzie znajdują się buzdy­ganek naziemny, arginina oraz alfa-ketoglutaran.

Poza suplementami na rynku znajduje się wiele odżywek dla sportowców.
Są to głównie: 

​Odżywki białkowe, których podstawowym surowcem jest przeważnie serwatka, uzyskiwana jako produkt uboczny w produkcji mleczarskiej. Zawarte w niej białko stanowi składnik budulcowy, jednocześnie sty­muluje przemianę materii w organizmie. Wśród białek serwatkowych rozróżnia się koncentraty (WPC), izo­laty (WPC) i hydrolizaty (WPH). Zawierają w swoim składzie 70–80 proc. białka. Izolaty zawierają nawet do 97 proc. białka i pozbawione są tłuszczy, cholesterolu oraz laktozy. Hydrolizat białkowy podobnie jak izolat pozbawiony jest laktozy, a przez to, że białka w nim zostały podane hydrolizie charakteryzuje się lepszym wchłanianiem. Odżywki białkowe mogą zawierać dodatek frakcji kazeinowych, które nasz organizm trawi dłużej, oraz dodatek białek uzyskanych z jajek. Dostępne są również białka zwierzęce (np. wołowe) dla osób uczulonych na laktozę, która występuje w innych białkach. Odżywki węglowodanowe (Carbo/Vitargo) przeznaczone dla osób uprawiających sporty wytrzymałościowe. Dostarczają energii przez długi czas, jednocześnie nie obciążając układu pokarmowego. Gainery, w których składzie znajdują się białka oraz węglowodany w najlepszej dla organizmu proporcji. Polecane przez producentów szczególnie osobom, które mają problemy ze spożyciem odpowiednio dużej ilości kalorii w ciągu dnia. Oczywiście białka serwatki nie stanowią zagrożenia dla zdrowia człowieka. Problem w tym, że odżywki białkowe w większości przypadków posiadają szereg dodatków w postaci słodzików, dodatków smako­wych, barwników. Są one dosładzane acesulfamem K (potasowym) lub sukralozą (E-955), które uznaje się za toksyczne. Ich spożycie powoduje bóle głowy nadpobudliwość, wzdęcia, niestrawność, zwiększa ryzyko raka płuc i piersi. Inną grupę szkodliwych substancji dodawanych do odżywek białkowych sta­nowią barwniki, np. żółcień chinolinowa, która jest wysoce alergiczna. Jej nadmierne spożycie może powodować nadpobudliwość, niepokój, brak kon­centracji oraz działa rakotwórczo. Substancja ta jest zakazana w USA, Japonii, Kanadzie i Wielkiej Bry­tanii. Należy więc pamiętać, że dostępne na rynku odżywki białkowe są specyfikami, do których nie można podchodzić bezkrytycznie. Trzeba też pamie­tać, że nie mogą one stanowić zamiennika posiłków, ale ich uzupełnienie. Przy wyborze suplementów i odżywek nie powinniśmy kierować się ich ceną lub wyglądem, ale wartością odżywczą i bezpieczeń­stwem stosowania. 

Do wszechobecnej reklamy piwa zdążyliśmy się już przyzwyczaić. Gdzie się obejrzeć, napotykamy komunikat – piwo gasi pragnienie, integruje, bawi, relaksuje i świetnie smakuje. W powszechnej opinii ucho...
12137 Odsłony
Rozmowa z Agnieszką Łucjanek – psycholożką, terapeutką, koordynatorką merytoryczną Pozaszkolnej Placówki Specjalistycznej SCOLAR. Pracuje w Poradni dla dzieci z Autyzmem i ich Rodzin w Instytucie Psyc...
8091 Odsłony
Ostroga piętowa to potoczna nazwa schorzenia, które wielu uznaje za nieuleczalne przy użyciu standardowych metod medycznych.  Stąd prawdziwy wysyp interneto­wych porad sugerujących cudo­twórcze d...
7078 Odsłony
Cała prawda o dietetycznym detoksie. Raz na jakiś czas nachodzi nas nieodparta ochota na „odtrucie" lub „oczyszczenie" organizmu z nagromadzonych toksyn. Z reguły w okolicach świąt poja­wia się myśl, ...
5777 Odsłony
Gelotolodzy, czyli naukowcy zajmujący się badaniem śmiechu przekonują, że uśmiech na twarzy może podnieść odporność organizmu, skrócić okres rekonwalescencji po chorobie i przedłużyć życie – nawet o s...
5016 Odsłony
​Popularne diety kuszą obietnicą szybkiej utraty zbędnych kilogramów. Czy redukcja masy ciała i efekt jo-jo stanowią nieodłączny duet? W ponad 90 proc. przypadków za otyłość i nadwagę odpowiedzialny j...
4931 Odsłony
PROGRAM PROWADZONY PRZEZ CENTRALĘ FARMACEUTYCZNĄ CEFARM SA  logotype cefarm