Jak rozpoznać objawy jelita drażliwego?

Jak-rozpozna-objawy-jelita-draliwego

Bóle brzucha, skurcze, wzdęcia, biegunki na zmianę z zaparciami – oto dzień powszedni osób, które cierpią na zespół jelita drażliwego. Objawy te pojawiają się gwałtownie i niespodziewanie, ujemnie wpływając na komfort życia. Ta powszechnie spotykana choroba dotyka 30–50 proc. osób zgłaszających się do gabinetów gastrologicznych. Szacuje się, że na nadwrażliwość jelitową cierpi do 20 proc. społeczeństwa. Schorzenie to o wiele częściej występuje wśród kobiet niż mężczyzn. Niestety wiele osób jest niewłaściwie leczonych z powodu braku właściwej diagnozy lub niewystarczającej wiedzy o jej przyczynach. Zespół jelita drażliwego ma charakter przewlekły, dotyka jelita cienkiego i grubego. Wspomniane objawy w postaci bólów brzucha i zaburzeń rytmu wypróżnień nie są uwarunkowane zmianami organicznymi ani biochemicznymi. Przez zmiany organiczne rozumie się uszkodzenia anatomiczne jelit, a przez zmiany biochemiczne defekty w procesach przemiany materii.

Dokładne przyczyny choroby nie są znane. Przypuszcza się, że ważnym czynnikiem, który sprzyja jej wystąpieniu, jest stres, osłabienie psychiczne oraz alergie pokarmowe 

Schorzenie to jest dziedziczne. Istnieje też koncepcja mówiąca, że głównym jego powodem są zaburzenia mikrobioty jelitowej (składają się na nią wszystkie drobnoustroje zasiedlające organizm człowieka) oraz zaburzenia na osi jelitowo-mózgowej. Badania wskazują, że choroba może mieć związek z nadwrażliwością trzewną, czyli zwiększoną wrażliwością znajdujących się w jelitach receptorów czuciowych na zwykłe bodźce fizjologiczne związane z procesem trawienia. Istnieje też teoria mówiąca, że do nadwrażliwości jelit mogą prowadzić zatrucia pokarmowe, antybiotykoterapia, nadużywanie leków przeczyszczających czy hormonalnych. Dolegliwości mogą się również pojawić po zabiegach operacyjnych. Chorzy z zespołem jelita drażliwego wykazują zwiększoną wrażliwość przewodu pokarmowego na różne bodźce, zwłaszcza mechaniczne. Odczuwają na przykład wzdęcie brzucha przy małej ilości gazów lub uczucie parcia przy niewielkim wypełnieniu jelit produktami przemiany materii. U ponad 50 proc. pacjentów z zespołem jelita drażliwego występują
zaburzenia w sferze psychologicznej. Są to najczęściej lęk i depresja. Co gorsza, mają one niekorzystny wpływ na nasilenie dolegliwości, z których największe znaczenie ma ból brzucha, odczuwany bardziej przy stosunkowo niedużych zaburzeniach jelitowych.

Stres może nasilać dolegliwości bólowe i zaburzać perystaltykę  

Niestety objawy choroby mogą być dość mylące. Najczęściej nie kojarzymy ich z zaburzeniami w funkcjonowaniu jelit i upatrujemy przyczyny gdzie indziej. Dlatego postawienie właściwej diagnozy wymaga wykonania szeregu specjalistycznych badań w celu wykluczenia poważnych, często zagrażających życiu, chorób, takich jak nowotwory układu pokarmowego. Tak naprawdę dobre rozpoznanie opiera się na obserwacji częstotliwości występowania konkretnych objawów. Oznacza to, że nie ma badań, które dają jednoznaczny wynik i mogą być podstawą zdiagnozowania choroby. Jej charakterystyczne objawy to występowanie bólu brzucha i innych dolegliwości przez minimum 3 dni w miesiącu, przez okres co najmniej 3 miesięcy. Oprócz bólu brzucha zespół jelita drażliwego może objawiać się także innymi dolegliwościami ze strony układu pokarmowego: biegunkami i zaparciami, które często występują naprzemiennie, skurczami żołądka i jelit, uczuciem pełności po posiłku, problemami z całkowitym wypróżnieniem, nudnościami, pieczeniem w nadbrzuszu, odbijaniem, zgagą, śluzem w kale, bolesnymi miesiączkami i stosunkami płciowymi u kobiet. Ważnymi objawami zespołu jelita drażliwego są także wzdęcie oraz nadmiar gazów jelitowych. Uczucie wzdęcia występuje nawet bez powiększenia obwodu brzucha. Jeżeli bóle i dyskomfort w jamie brzusznej występują przynajmniej przez 3 miesiące w ciągu roku (niekoniecznie stale), zmniejszają się po wypróżnieniu, nie pojawiają się w nocy, a jednocześnie chory nie ma krwi w stolcu, nie chudnie i nie gorączkuje, to doświadczony gastrolog może podejrzewać zespół jelita nadwrażliwego. Trzeba jednak pamiętać, że dolegliwości charakterystyczne dla tej choroby mogą występować również przy innych dolegliwościach przewodu pokarmowego, na przykład celiakii dorosłych, nietolerancji laktozy czy alergii na nikiel. Zespołowi jelita drażliwego może towarzyszyć także ogólne złe samopoczucie i osłabienie organizmu. Bardzo często dokuczliwe objawy są przyczyną pogorszenia samooceny i kłopotów natury psychologicznej. Osoby chore wycofują się z życia towarzyskiego, unikają wychodzenia z domu oraz coraz częściej korzystają ze zwolnień lekarskich w obawie o to, że ich dolegliwości staną się przyczyną krępujących sytuacji w pracy oraz podczas spotkań towarzyskich.

Zaburzenia ze strony układu pokarmowego oraz towarzyszący im ból brzucha mogą zatem skutecznie uniemożliwić normalne funkcjonowanie  

Jak już wspomniano, objawy choroby mogą się zaostrzać z powodu stresu, stanów lękowych lub depresji. Jednak niebagatelne znaczenie ma również dieta. Niektóre produkty spożywcze, na przykład mleko, ser i jaja, mogą wywołać reakcję immunologiczną, która prowadzi do nadwrażliwości trzewnej. U niektórych kobiet przyczyną dolegliwości bywają cyklicznie zmiany hormonalne. Trwałe wyleczenie zespołu jelita drażliwego nie jest możliwe. Chorzy uczą się, jak sobie radzić z jego objawami i prowadzić w miarę normalne życie. Mimo niekiedy wieloletniego przebiegu choroba nie postępuje i nie prowadzi do wyniszczenia. Ponieważ nadal nie wiadomo, co właściwie ją wywołuje, leczenie pozostaje jedynie objawowe. Bardzo ważne jest, aby zostało ono dobrane do konkretnego pacjenta i jego specyficznych dolegliwości. Oprócz wielokierunkowej farmakoterapii, na przykład leków rozkurczowych, przeciwbiegunkowych czy poprawiających motorykę jelit, ważnym aspektem wydaje się także terapia psychologiczna czy trening relaksacyjny. Ostatnią, a zarazem najłatwiejszą z zastosowaniu formą leczenia, jest oczywiście zmiana diety. Posiłki powinny być lekkostrawne i regularne, spożywane bez pośpiechu. Jeśli głównym problemem są zaparcia, należy zwiększyć ilość błonnika w jadłospisie.

Niezwykle istotne jest unikanie produktów wzdymających i zawierających duże ilości cukrów (fasola, słodkie owoce)

Co ciekawe, pomimo braku powiązań między zespołem jelita drażliwego a celiakią (nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego na gluten) u 30 proc. chorych ulgę przynosi dieta bezglutenowa. Zespół jelita drażliwego stanowi niezwykle istotny problem zdrowotny. Nie ulega wątpliwości, że choroba znacząco ingeruje w życie pacjenta, ograniczając jego aktywność, a czasami nawet eliminując ze społeczeństwa. Warto pamiętać, że brak konkretnego, uniwersalnego leczenia absolutnie nie przekreśla szans na zapanowanie nad chorobą. Wręcz przeciwne, sprawnie poprowadzona terapia zapewnia choremu powrót do normalnego funkcjonowania

Do wszechobecnej reklamy piwa zdążyliśmy się już przyzwyczaić. Gdzie się obejrzeć, napotykamy komunikat – piwo gasi pragnienie, integruje, bawi, relaksuje i świetnie smakuje. W powszechnej opinii ucho...
12137 Odsłony
Rozmowa z Agnieszką Łucjanek – psycholożką, terapeutką, koordynatorką merytoryczną Pozaszkolnej Placówki Specjalistycznej SCOLAR. Pracuje w Poradni dla dzieci z Autyzmem i ich Rodzin w Instytucie Psyc...
8090 Odsłony
Ostroga piętowa to potoczna nazwa schorzenia, które wielu uznaje za nieuleczalne przy użyciu standardowych metod medycznych.  Stąd prawdziwy wysyp interneto­wych porad sugerujących cudo­twórcze d...
7077 Odsłony
Cała prawda o dietetycznym detoksie. Raz na jakiś czas nachodzi nas nieodparta ochota na „odtrucie" lub „oczyszczenie" organizmu z nagromadzonych toksyn. Z reguły w okolicach świąt poja­wia się myśl, ...
5777 Odsłony
Gelotolodzy, czyli naukowcy zajmujący się badaniem śmiechu przekonują, że uśmiech na twarzy może podnieść odporność organizmu, skrócić okres rekonwalescencji po chorobie i przedłużyć życie – nawet o s...
5016 Odsłony
​Popularne diety kuszą obietnicą szybkiej utraty zbędnych kilogramów. Czy redukcja masy ciała i efekt jo-jo stanowią nieodłączny duet? W ponad 90 proc. przypadków za otyłość i nadwagę odpowiedzialny j...
4930 Odsłony
PROGRAM PROWADZONY PRZEZ CENTRALĘ FARMACEUTYCZNĄ CEFARM SA  logotype cefarm