Pocisz się w nocy? Nie lekceważ tego!

Z nocnym poceniem mamy do czynienia w przy­padku nadmiernego wydzielania potu podczas snu. Większość lekarzy uznaje, że o schorzeniu, inaczej nazywanym hiperhydrozą, można mówić w sytuacji, gdy przy normalnej temperaturze w pomieszczeniu obficie się pocimy, czemu może towarzyszyć wybu­dzenie ze snu i niemożność przespania całej nocy. Oczywiście wydzielanie potu stanowi naturalny mechanizm organizmu, który w ten sposób reguluje swoją ciepłotę. Człowiek musi się pocić, ponieważ jesteśmy zwierzętami stałocieplnymi, co oznacza, że mamy stałą temperaturę ciała. Gdybyśmy się nie pocili, nasze ciało, na przykład w upały, mogłoby ulec śmiertelnemu przegrzaniu. Pocenie to zatem jeden z ewolucyjnych mechanizmów termoregulacji. Nocne poty nie zawsze zatem świadczą o poważnych dolegliwościach zdrowotnych. Zdarzają się, jeśli śpimy w przegrzanej i dusznej sypialni. Mogą stano­wić skutek uboczny przyjmowania niektórych leków, głównie przeciwgorączkowych, przeciwdepresyj­nych (trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego seroto­niny SSRI, wenlafaksyna i bupropion), a także leków sterydowych i kwasu acetylosalicylowego. Całkiem prozaiczną przyczyną pocenia może być też niewła­ściwie dobrana piżama czy pościel wykonana z syn­tetycznych, nieprzepuszczających powietrza mate­riałów. Problem z poceniem pojawia się również, gdy jesteśmy przemęczeni, używamy dużej ilości ostrych przypraw, nadużywamy alkoholu, stosujemy przed snem zioła i suplementy wzmagające potliwość, mię­dzy innymi herbaty z lipy, bzu czarnego czy waw­rzynu. Przyczyną mogą być też silne emocje przeży­wane podczas snu.

Jeżeli jednak poty są częste lub nawracające, niezbędna może okazać się konsultacja lekarska, która zweryfikuje obecność poważniejszych schorzeńEnter heading here...

W ciągu dnia wydalamy pot z powodu zbyt wysokiej temperatury, zdenerwowania czy aktywności rucho­wej. To normalna, fizjologiczna reakcja naszego organizmu. To, co może i powinno zwiększyć naszą czujność, to nadmierne, trudne do uzasadnienia pocenie się w nocy, czyli w momencie, gdy nasza aktywność jest bardzo ograniczona. Jeśli podczas snu pocimy się od zawsze, prawdopodobnie nie jest to oznaką poważnych schorzeń – choć i w tym przy­padku warto wykonać podstawowe badania (morfo­logia krwi, sprawdzenie poziomu glukozy, badanie ogólne moczu). Natomiast w przypadku wyraźnego nasilania się potliwości w trakcie snu nie powin­niśmy zjawiska bagatelizować. Nocne pocenie jest dokuczliwe, budzimy się spragnieni, wyczerpani, w mokrej piżamie i pościeli. Co gorsze, przypadłość ta bywa oznaką poważniejszych dolegliwości.

Najczęstszą przyczyną nocnych potów jest przeziębienie i gorączka z nim związana

Gdy organizm walczy z chorobą, podnosi tempe­raturę ciała, dlatego pocimy się mocniej, również w nocy. Poty pojawiają się także przy okazji infekcji w postaci grypy, boreliozy, gruźlicy, zapalenia wsier­dzia, zapalenia szpiku, zakażenia wirusem HIV. Poty mogą wystąpić w wyniku zmian nowotworowych, czynników endokrynologicznych (choroby tarczycy, cukrzyca), a także na skutek przyjmowania leków czy w wyniku zaburzeń snu (zespół bezdechu sennego). Nocne pocenie bywa spowodowane przez nadczyn­ność tarczycy. Towarzyszą mu wtedy i inne objawy: drżenie rąk, kołatanie serca, nerwowość, utrata masy ciała. Jak wiadomo hormony tarczycy regu­lują tempo przemiany materii. Pobudzają produkcję energii cieplnej i wpływają na transport wody. Dla­tego problemy z tarczycą mogą zaburzać ten pro­ces. Tak właśnie jest w przypadku jej nadczynności, czyli sytuacji gdy mamy do czynienia z nadmiarem hormonów, a przez to z przyspieszeniem tempa metabolizmu. Zaczynamy dosłownie spalać się od środka. W nadczynności tarczycy następuje też nad­mierna aktywacja ośrodkowego układu nerwowego. Schorzenie cztery razy częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Objawy to zaburzenia rytmu serca, które nie może zwolnić, chudnięcie mimo wzmożo­nego apetytu, rozdrażnienie, kłopoty ze skupieniem uwagi, natłok myśli, chaotyczna mowa, bezsenność i właśnie nadmierna potliwość, ponieważ zwiększa się produkcja ciepła i aktywują się gruczoły potowe. Dręczy nas pragnienie i uczucie ciągłego gorąca. Należy zaznaczyć, że w przypadku nadczynności tar­czycy mamy do czynienia z nadmiernym poceniem się zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy.

Zmiany hormonalne mogą wywoływać nadmierne poty także w okresie menopauzyEnter heading here...

Są one naturalną częścią procesu fizjologicznego, przez który przechodzi organizm w określonym wieku. Uderzenia gorąca najczęściej zaczynają się od zaczerwienienia twarzy, a potem przechodzą w poty w okolicach szyi i karku. Doświadcza ich ponad połowa wszystkich kobiet w okresie menopauzy, tuż przed menopauzą i zaraz po niej. Dokładny mecha­nizm tego zjawiska nie jest znany. Przypuszcza się, że zmniejszający się poziom kobiecych hormonów (estrogenów), który towarzyszy menopauzie, wpływa na układ termoregulacji w mózgu. Spadek poziomu estrogenów zakłóca pracę podwzgórza, wysyłając mu fałszywy sygnał, że jest zbyt gorąco. Mózg reaguje, wysyłając sygnały do serca, naczyń krwionośnych i układu nerwowego nakazujące pozbycie się nad­miaru ciepła. Serce szybciej pompuje krew, naczy­nia krwionośne w skórze się rozszerzają, a gruczoły potowe zaczynają pracować intensywniej. Nocne poty u mężczyzn mogą mieć natomiast związek z andropauzą, która wiąże się z obniżeniem poziomu testosteronu. W przypadku zmian hormonalnych występują zwykle zlewne poty nocne o charakterze napadowym. Mogą im towarzyszyć takie objawy, jak nerwowość, kołatanie serca, drżenie rąk, natłok myśli, a także uczucie pragnienia i nadmiernego ciepła. W wyniku zmian w gospodarce hormonalnej zwiększoną potliwość obserwuje się również u kobiet w ciąży i w okresie połogu. Nasilone pocenie w czasie snu może również wystę­pować przy okazji cukrzycy, a dokładniej hipoglike­mii, czyli spadku poziomu cukru we krwi. W przy­padku niewyrównanej cukrzycy – nieleczonej lub źle leczonej – poty mogą nasilić się w nocy właśnie w wyniku hipoglikemii.

Nadmierna potliwość to także jedenz wczesnych objawów nowotworów, w tym chłoniaka ziarniczego, guza mózgu, raka trzustkiEnter heading here...

Guz mózgu, który może znajdować się blisko ośrodka termoregulacji w podwzgórzu oraz rdzeniu kręgo­wym, będzie powodować zaburzenia w jego pracy. Ponadto nowotwory zmieniają nasz metabolizm. Jednym z najczęstszych objawów choroby nowotwo­rowej jest szybkie chudnięcie i znaczne osłabienie, ale w niektórych przypadkach także nadpotliwość w nocy. W przypadku raka trzustki pacjent może odczuwać też drżenie mięśni, osłabienie, nerwo­wość i napady głodu. Nocne poty mogą też towarzy­szyć białaczkom i chłoniakom. Towarzyszą im bla­dość cery, powiększenie węzłów chłonnych i ogólne osłabienie.

Niepokojące może być także pocenie się tylko jednej strony ciała. Takie objawy wskazują na zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego

Nocne pocenie się bywa oznaką źle leczonego nad­ciśnienia. Nadciśnienie to cichy zabójca, ponieważ długo nie daje żadnych objawów. Niektórzy nawet przy wysokim ciśnieniu tętniczym czują się dobrze. Jednak buzująca w naszych naczyniach krew sieje w tym czasie spustoszenie w układzie krążenia i dokonuje uszkodzeń narządów wewnętrznych. Źle leczone lub nieleczone nadciśnienie powoduje duże skoki ciśnienia. A to może skutkować podwyższe­niem temperatury ciała i w konsekwencji zwiększo­nym poceniem. Najczęściej jednak objawem nadci­śnienia jest osłabienie i zmęczenie. Zwiększone nocne poty stanowią dość typową oznakę tzw. obturacyjnego bezdechu sennego. W czasie jego epizodów dochodzi do zapadania się języka i gardła w czasie snu, a co za tym idzie prze­pływ powietrza przez drogi oddechowe staje się zbyt mały albo w ogóle go nie ma. Gdy w wyniku zapa­dania się podniebienia miękkiego przestajemy na chwilę oddychać, uruchamiają się tzw. objawy wege­tatywne, których rolą jest sprawowanie kontroli nad przemianą materii i prawidłowym działaniem narzą­dów wewnętrznych. Jednym z nich jest właśnie nad­mierne pocenie się, a także kołatanie serca, uczucie duszności, niepokój.

Nadmierna potliwość w nocy często pojawia się u osób, które zmagają się z problemami psychicznymiEnter heading here...

Ciężkie przeżycia, mocne zdenerwowanie, silny stres – to wszystko sprawia, że człowiek śpi niespokojnie, w nocy często się wierci, może także odczuwać ner­wowość w postaci tzw. złych snów. Niektórzy rodzice potrafią wpaść w panikę, widząc, że ich dziecko zmaga się z problemem nocnych potów. U dzieci ta dolegliwość może wynikać z nastę­pujących powodów: niedobór witaminy D, choroby atopowe, schorzenia układu oddechowego, choroby układu oddechowego, zatkany nos, stres i niepokój. Częściej jednak przyczyny są banalne: zbyt gruba piżama lub pościel, koszmary senne, zbyt wysoka temperatura w pokoju dziecka. Ostatnio opubli­kowano wyniki badań prowadzonych w Chinach. Dzięki nim określono częstość występowania noc­nego pocenia się i czynniki z nim związane w gru­pie ponad 6 tysięcy dzieci w wieku 7–10 lat. Okazało się, że nocne pocenie się (występujące częściej niż raz w tygodniu w ciągu 12 miesięcy) obserwowano u 11 proc. dzieci. Czy z problemem można poradzić sobie samodzielnie? Polecane domowe sposoby na nocne poty to na przy­kład suplementy diety z zawartością szałwii, uży­wanie piżamy i pościeli z naturalnych materiałów (bawełna czy len), wietrzenie sypialni przed snem lub spanie przy otwartym oknie, a także stosowanie technik relaksacyjnych przed snem.