Typowe objawy wskazujące na RLS to:
nieodparta potrzeba poruszania nogami, zwykle połączona z nieprzyjemnymi doznaniami czuciowymi w obrębie nóg – mrowieniem, cierpnięciem i drętwieniem;
niepokój ruchowy;
nasilanie się symptomów lub ich występowanie wyłącznie podczas spoczynku;
osłabienie symptomów podczas aktywności i poruszania się;
nasilenie doznań czuciowych wieczorem i w nocy; często jest przyczyną bezsenności.
Doznania czuciowe (parestezje) oraz towarzyszący im niepokój powodują potrzebę poruszania nogami lub ich rozmasowania
Daje to z reguły chwilową ulgę. Następnie objawy nawracają z podobną siłą. W skrajnych przypadkach chory musi wstać z łóżka i poruszać się, by złagodzić dolegliwość. Przymus ruszania nogami nie ustępuje również podczas snu. Około 90 proc. osób z RLS doświadcza okresowych ruchów kończyn. Z reguły są to seryjne (4 serie i więcej), regularne wyprosty palucha i grzbietowego zgięcia stopy, nierzadko z towarzyszącym zgięciem w stawach kolanowym i biodrowym. Pojedynczy ruch trwa od 0,5 sekundy do 5 sekund i występuje w odstępach od 20 do 40 sekund. Sytuację często określa się „kopaniem przez sen". Wy-stępujące mrowienie, cierpnięcie i drętwienie, a także okresowe ruchy kończyn prowadzą do chronicznego zaburzenia snu. Chorzy cierpią w związku z tym na bezsenność. W rezultacie często uskarżają się na poczucie stałego wyczerpania, zmęczenia, obniżonego nastroju, czasem także senności w ciągu dnia. Potwierdzają to badania snu. Chorzy na zespół niespokojnych nóg potrzebują więcej czasu, by zasnąć, mają problemy z utrzymaniem ciągłości snu, obserwuje się u nich wydłużenie okresów czuwania i snu płytkiego oraz skrócenie fazy REM oraz snu głębokiego. W skrajnych przypadkach można zaobserwować całkowitą fragmentację snu i zaburzenie jego normalnego, cyklicznego rytmu.
W grupie o podwyższonym ryzyku wystąpienia choroby znajdują się osoby w podeszłym wieku, z niedokrwistością z powodu niedoboru żelaza, z niewydolnością nerek oraz kobiety w ciąży. Co jest przyczyną samej choroby?
Zgodnie z obecną wiedzą ponad połowa przypadków zespołu niespokojnych nóg jest związana z innymi zaburzeniami somatycznymi lub neurologicznymi, stosowanymi lekami albo przyjmowanymi substancjami. Do najpopularniejszych przyczyn zalicza się niedobór żelaza i magnezu (zwłaszcza u kobiet w ciąży), niewydolność nerek, polineuropatie oraz przyjmowanie niektórych leków. Mimo to przyczyny zespołu niespokojnych nóg w „czystej", idiopatycznej (niezależnej od innych schorzeń) postaci nie są do końca znane. Wśród krążących hipotez wskazuje się na dysfunkcje układów dopaminowego i opioidowego.