Zespół niespokojnych nóg. Objawy i leczenie

Zesp-niespokojnych-ng
Według dostępnych danych na zespół niespokojnych nóg (RLS – Restless Legs Syndrome) może uskarżać się od 3,5 proc. do 10 proc. ogółu społeczeństwa. Większość ciepiących na to zaburzenie ruchowe nie jest często świadoma, że ich dolegliwości można z powodzeniem leczyć. Statystyki wskazują, że scho­rzenie to częściej dotyka kobiety. Jego symptomy pojawiają się w każdym wieku: od wczesnego dzie­ciństwa aż po wiek podeszły. Pierwsza manifestacja zespołu niespokojnych nóg następuje najczęściej jednak około 20. roku życia. Z początku objawy mogą nie powodować znaczącego dyskomfortu. Choroba ma charakter przewlekły z możliwymi długimi remi­sjami, a dokuczliwość jej symptomów zwykle narasta z wiekiem.

Typowe objawy wskazujące na RLS to: 

nieodparta potrzeba poruszania nogami, zwykle połączona z nieprzyjemnymi doznaniami czucio­wymi w obrębie nóg – mrowieniem, cierpnięciem i drętwieniem;

niepokój ruchowy;

nasilanie się symptomów lub ich występowanie wyłącznie podczas spoczynku;

osłabienie symptomów podczas aktywności i poru­szania się;

nasilenie doznań czuciowych wieczorem i w nocy; często jest przyczyną bezsenności.

Doznania czuciowe (parestezje) oraz towarzyszący im niepokój powodują potrzebę poruszania nogami lub ich rozmasowania

Daje to z reguły chwilową ulgę. Następnie objawy nawracają z podobną siłą. W skrajnych przypadkach chory musi wstać z łóżka i poruszać się, by złagodzić dolegliwość. Przymus ruszania nogami nie ustępuje również podczas snu. Około 90 proc. osób z RLS doświadcza okresowych ruchów kończyn. Z reguły są to seryjne (4 serie i więcej), regularne wyprosty palu­cha i grzbietowego zgięcia stopy, nierzadko z towa­rzyszącym zgięciem w stawach kolanowym i bio­drowym. Pojedynczy ruch trwa od 0,5 sekundy do 5 sekund i występuje w odstępach od 20 do 40 sekund. Sytuację często określa się „kopaniem przez sen". Wy-stępujące mrowienie, cierpnięcie i drętwienie, a także okresowe ruchy kończyn pro­wadzą do chronicznego zaburzenia snu. Chorzy cier­pią w związku z tym na bezsenność. W rezultacie często uskarżają się na poczucie stałego wyczerpa­nia, zmęczenia, obniżonego nastroju, czasem także senności w ciągu dnia. Potwierdzają to badania snu. Chorzy na zespół niespokojnych nóg potrzebują wię­cej czasu, by zasnąć, mają problemy z utrzymaniem ciągłości snu, obserwuje się u nich wydłużenie okre­sów czuwania i snu płytkiego oraz skrócenie fazy REM oraz snu głębokiego. W skrajnych przypadkach można zaobserwować całkowitą fragmentację snu i zaburzenie jego normalnego, cyklicznego rytmu.

W grupie o podwyższonym ryzyku wystąpienia choroby znajdują się osoby w podeszłym wieku, z niedokrwistością z powodu niedoboru żelaza, z niewydolnością nerek oraz kobiety w ciąży. Co jest przyczyną samej choroby?  

​Zgodnie z obecną wiedzą ponad połowa przypadków zespołu niespokojnych nóg jest związana z innymi zaburzeniami somatycznymi lub neurologicznymi, stosowanymi lekami albo przyjmowanymi substan­cjami. Do najpopularniejszych przyczyn zalicza się niedobór żelaza i magnezu (zwłaszcza u kobiet w ciąży), niewydolność nerek, polineuropatie oraz przyjmowanie niektórych leków. Mimo to przy­czyny zespołu niespokojnych nóg w „czystej", idio­patycznej (niezależnej od innych schorzeń) postaci nie są do końca znane. Wśród krążących hipotez wskazuje się na dysfunkcje układów dopaminowego i opioidowego.

Choroba może też pojawić poprzez przyjmowanie leków

W wyniku wdrożonego leczenia farmakologicz­nego wykorzystującego produkty oddziałujące na ośrodkowy układ nerwowy, na przykład przeciwpsy­chotyczne, przeciwdepresyjne, normotymiczne, przeciwpadaczkowe, przeciwhistaminowe I gene­racji (mirtazapina, mianseryna, sole litu, fenytoina, cymetydyna). Symptomy RLS można zaobserwować u osób nadużywających alkoholu, nikotyny i kofeiny.

Jeśli mamy do czynienia z wtórną postacią zespołu niespokojnych nóg, zaleca się leczenie choroby podstawowej, która go wywołała

W przypadku niedokrwistości wystarczy uzupeł­nienie niedoboru żelaza przez komponowanie odpowiedniej diety uzupełnionej o suplementację. Podobnie w przypadku niedoboru magnezu. Jeśli w leczeniu choroby podstawowej nie dochodzi do poprawy, stosowane są leki dopaminergiczne: lewo­dopa, ropinirol i pramipeksol. Leki te należy przyj­mować po konsultacji lekarskiej. Specjaliści radzą, by co kilka miesięcy zmniejszać dawkowanie lub zupełnie przerywać kurację z uwagi na to, że objawy idiopatycznego zespołu niespokojnych nóg mogą się samoczynnie nasilać lub osłabiać – zależnie od tego, przyjmowanie leku należy zwiększać lub ogra­niczać. W sytuacji nieodpowiedniej reakcji na środki dopaminergiczne stosuje się niektóre leki przeciw­padaczkowe, np. gabapentynę, pregabalinę. W cięż­kich przypadkach wykorzystuje się niewielkie dawki leków opioidowych, np. kodeiny. Oczywiście mowa jest tutaj o łagodzeniu objawów a nie całkowitym wyleczeniu. Mimo że choroba RLS jest nieuleczalna, nie skutkuje uszkodzeniami mózgu, nie zagraża życiu i nie ogra­nicza ogólnej sprawności. Jeśli jej objawy pozostają umiarkowane, nie przeszkadza też w normalnym, codziennym funkcjonowaniu i wypoczynku. 
Do wszechobecnej reklamy piwa zdążyliśmy się już przyzwyczaić. Gdzie się obejrzeć, napotykamy komunikat – piwo gasi pragnienie, integruje, bawi, relaksuje i świetnie smakuje. W powszechnej opinii ucho...
12274 Odsłony
Rozmowa z Agnieszką Łucjanek – psycholożką, terapeutką, koordynatorką merytoryczną Pozaszkolnej Placówki Specjalistycznej SCOLAR. Pracuje w Poradni dla dzieci z Autyzmem i ich Rodzin w Instytucie Psyc...
8133 Odsłony
Ostroga piętowa to potoczna nazwa schorzenia, które wielu uznaje za nieuleczalne przy użyciu standardowych metod medycznych.  Stąd prawdziwy wysyp interneto­wych porad sugerujących cudo­twórcze d...
7200 Odsłony
Cała prawda o dietetycznym detoksie. Raz na jakiś czas nachodzi nas nieodparta ochota na „odtrucie" lub „oczyszczenie" organizmu z nagromadzonych toksyn. Z reguły w okolicach świąt poja­wia się myśl, ...
5788 Odsłony
Gelotolodzy, czyli naukowcy zajmujący się badaniem śmiechu przekonują, że uśmiech na twarzy może podnieść odporność organizmu, skrócić okres rekonwalescencji po chorobie i przedłużyć życie – nawet o s...
5041 Odsłony
​Popularne diety kuszą obietnicą szybkiej utraty zbędnych kilogramów. Czy redukcja masy ciała i efekt jo-jo stanowią nieodłączny duet? W ponad 90 proc. przypadków za otyłość i nadwagę odpowiedzialny j...
4948 Odsłony
PROGRAM PROWADZONY PRZEZ CENTRALĘ FARMACEUTYCZNĄ CEFARM SA  logotype cefarm