Czy zachorowanie na COVID-19 podczas ciąży zaszkodzi dziecku?
Często pada pytanie, jak choroba matki wpływa na płód podczas ciąży. Żadna choroba nie jest dla niego do końca obojętna. Najniebezpieczniejsze wirusowe zakażenia to te, za które odpowiedzialne są m.in. wirus cytomegalii (CMV), ospa wietrzna, toksoplazmoza, wirus Zika, różyczka, parwowirus B19, opryszczka i HIV.
Wirus COVID-19 zaburza przede wszystkim działanie układu oddechowego, ale towarzyszy mu także silne osłabienie całego organizmu. Wywoływana przez niego choroba wciąż jeszcze nie została dobrze zbadana, nie jest do końca jasne, jak wpływa na kobiety w ciąży i ich rozwijające się dzieci.
Kobiety w ciąży są bardziej podatne na infekcje dróg oddechowych. Dzieje się tak, gdyż ciąża wpływa na wydolność płuc i serca oraz modyfikuje działanie układu odpornościowego. Ciąża jest stanem zwiększonej tolerancji immunologicznej po to, by organizm matki nie odrzucił obcych komórek, czyli najpierw zarodka, a potem płodu. Z tego powodu kobiety ciężarne mają osłabiony układ odpornościowy i są bardziej narażone na różnego rodzaju zakażenia.
Jak niebezpieczne jest zarażenie się COVID-19 dla kobiety w ciąży?
Wirus jest tak nowy, że nie ma dokładnych badań na ten temat. Jednak eksperci czerpiąc z wcześniejszych doświadczeń, zwracają uwagę, że u kobiet w ciąży, które zaraziły się innymi pokrewnymi koronawirusami wzrasta ryzyko poronienia, porodu przedwczesnego, porodu martwego, niskiej masy urodzeniowej dziecka, niewydolności nerek, zespołu rozsianego krzepnięcia wewnątrznaczyniowego oraz powikłań związanych z samą infekcją. Wysoka gorączka w pierwszym trymestrze ciąży, niezależnie od przyczyny, może prowadzić do powstania wad wrodzonych dziecka.
Nie ma także wiarygodnych badań czy dziecko może zarazić się od matki już w życiu płodowym czy dopiero po porodzie. Wstępne wyniki sugerują, że kobiety chore na COVID-19 nie przekazują tej infekcji drogą przezłożyskową ani okołoporodowo. W ciąży barierę immunologiczną stanowi łożysko. To ono chroni matkę przed antygenami płodu, ono też chroni płód przed czynnikami zakaźnymi, które mogłyby być przekazane od matki. Jednak nie ma wystarczających danych, aby całkowicie wykluczyć zarażenie dziecka przez matkę. Ta kwestia niewątpliwie wymaga szerszych badań klinicznych i wnikliwej analizy w dłuższym okresie.
Jak dotąd badania łożyska, płynu owodniowego, krwi pępowinowej oraz próbek mleka nie wykazały obecności COVID-19. Można zatem podejrzewać, że karmienie piersią także nie stanowi zagrożenia dla nowo narodzonego dziecka. Jednak istnieje ryzyko zakażenia poprzez bliskie obcowanie z matką.
Poród
Nie określono, jaki sposób porodu jest najwłaściwszy w przypadku matki chorej na COVID-19. WHO zaleca podejmowanie decyzji odnośnie do drogi porodu w oparciu o stan kliniczny matki i wskazania położnicze. Duże znaczenie ma kondycja fizyczna i psychiczna pacjentki. Trzeba pamiętać, że poród naturalny, choć korzystniejszy dla zdrowia dziecka, jest dużym obciążeniem dla kobiety, szczególnie jeśli jest ona osłabiona przez chorobę.
Jak uniknąć zarażenia COVID-19 w ciąży?
Najrozsądniejsze wydaje się unikanie wychodzenia z domu i kontaktu z ludźmi do czasu zakończenia epidemii. Jeśli wychodzisz, zwracaj szczególną uwagę na zachowanie wszelkich środków ostrożności – dystansu społecznego, zasad higieny i prawidłowego noszenia medycznych maseczek. Nigdy nie używaj maseczek z niepewnego źródła czy produkowanych samodzielnie. Nie używaj w zastępstwie maseczek chust, szalików, skrawków materiału itp. Maseczki należy wymieniać po każdorazowym użyciu. Jeśli zaobserwujesz u siebie niepokojące objawy lub podejrzewasz, że mogłaś mieć kontakt z osobą zakażoną, niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem, wykonaj test i rozpocznij leczenie, aby nie dopuścić do rozwoju infekcji.