Inseminacja, czyli sztuczne unasiennianie

Inseminacja1
Inseminacja to metoda kontrolowanej prokreacji dająca nadzieję parom bezskutecznie starającym się o dziecko. Najczęstszym wskazaniem do inseminacji są nieprawidłowości dotyczące nasienia. Kiedy liczba, jakość i ruchliwość plemników nie spełniają wymaganych norm, wówczas jest to rozwiązanie dające szansę na zajście w ciążę. Aby inseminacja miała szanse powodzenia, w nasieniu partnera powinno znajdować się minimum milion prawidłowych plemników w mililitrze. Każdy wynik poniżej miliona kwalifikuje do in vitro, a szanse na uzyskanie ciąży drogą inseminacji z takim wynikiem są bliskie zeru. Inną przesłanką dla wykonania zabiegu jest niedrożność jajowodów, zmiana w budowie szyjki macicy, niepłodność idiopatyczna, obecność przeciwciał przeciwplemnikowych, niewielki stopień endometriozy (rozrost błony śluzowej macicy poza jamą macicy), zaburzenia ejakulacji, które mogą występować w przypadkach nieprawidłowości anatomicznych prącia (na przykład spodziectwo) oraz przy zaburzeniach neurologicznych (na przykład wsteczna ejakulacja) i psychicznych. Inseminacja może być również dogodną formą prokreacji dla kobiet niechcących lub niemogących odbyć stosunku z mężczyzną.

Sam zabieg w dużym stopniu przypomina naturalny sposób, w którym dochodzi do zapłodnienia

Nie jest ani skomplikowany, ani bolesny. Nie wymaga też wielu przygotowań. Zanim zabieg zostanie wykonany pacjentki przyjmują leki hormonalne (doustnie lub zastrzyki). Ma to na celu przede wszystkim zwiększenie liczby dojrzałych komórek jajowych (do 2–3) w celu podniesienia szans na zapłodnienie. Z podobną procedurą mamy do czynienia w przypadku zapłodnienia in vitro. W obu przypadkach chodzi o podwyższenie prawdopodobieństwa zapłodnienia. W trakcie stosowania leków regularnie wykonuje się badanie USG, aby ocenić grubość śluzówki i wielkość pęcherzyków jajnikowych. W momencie, gdy śluzówka macicy ma minimum 8 mm, a największy z pęcherzyków osiąga 18 mm pacjentka otrzymuje gonadotropinę – hormon wywołujący owulację. Zaraz po tym pacjent oddaje nasienie, które następnie jest płukane w laboratorium. Wyodrębnia się z niego zdrowe i ruchliwe plemniki oraz usuwa bakterie. Następnie wprowadza się wyselekcjonowane plemniki do kobiecych dróg rodnych. Przed oddaniem nasienia do inseminacji konieczne jest zachowanie 2–7 dniowego okresu abstynencji seksualnej. Niestety jak na razie nie ma przekonujących dowodów na to, że jakiekolwiek substancje farmakologiczne mogą poprawić parametry nasienia. W związku z tym, że dla plemników barierą staje się często zbyt gęsty śluz szyjkowy, w trakcie zabiegu używa się miękkiego cewnika, który pozwala na ominięcie tej przeszkody. Zabieg nie wymaga hospitalizacji, zaraz po nim kobieta może wrócić do domu. Gdy szczęśliwe dojdzie do zapłodnienia, w pierwszych tygodniach ciąży kobieta przyjmuje progesteron (albo w postaci dopochwowych globulek lub doustnie), który wspiera proces przekształcania się pęcherzyka jajnikowego.

Ze względu na to, gdzie docelowo nasienie trafia, wyróżnia się trzy rodzaje inseminacji. Są to:

inseminacja domaciczna; inseminacja doszyjkowa; inseminacja dojajowodowa. Tą pierwszą stosuje się, kiedy problemy natury anatomicznej uniemożliwiają partnerom odbycie stosunku. Inseminacja dojajowodowa jest jeszcze mało popularna. Przeprowadza się ją wtedy, gdy nie ma większych problemów z jakością nasienia partnera.
Zainteresowanie inseminacją u ludzi pojawiło się około 1940 roku. Wtedy rozpoczęto intensywne prace nad rozwojem metody. W latach 50. XX wieku zaczęto ją stosować na szeroką skalę. Duże znaczenie dla jej popularyzacji miało opracowanie skutecznego sposobu na zamrażanie i przechowywanie nasienia. Pozwoliło to na pobieranie nasienia w dowolnym momencie i przechowywanie go do momentu, w którym pojawi się komórka jajowa.
Sam proces inseminacji jest bezpieczny, jednak niesie pewne ryzyko. Nasienie dawcy, który jest zarażony, na przykład wirusem HIV, stanowi oczywiste zagrożenie dla zdrowia kobiety. Stąd, aby uniknąć komplikacji, przeprowadza się jego dokładne badanie. Inseminacja daje szanse na poczęcie dziecka, jednak jej skuteczność niestety nie jest wysoka i zabieg często kończy się niepowodzeniem. Jedynie około 10–20 proc. kobiet ze wszystkich, które poddały się zabiegowi, zachodzi w ciążę. Istnieje też dość duże ryzyko ciąży bliźniaczej. Z drugiej strony szanse zajścia w ciążę rosną do 40 proc. w przypadku wykonania kilku zabiegów w odpowiednich cyklach. Zabieg można wykonywać do skutku, jednak zwykle wykonuje się nie więcej niż 6 prób. Poza tym statystyki zaniżają pacjenci, u których przyczyny niepłodności (tzw. niepłodność idiopatyczna) nie są znane. Przypadki bardzo słabych parametrów nasienia, zwłaszcza ruchliwości plemników i ich morfologii, a także zdiagnozowane zaburzenia genetyczne, kwalifikują parę do bardziej zaawansowanych procedur technik rozrodu wspomaganego medycznie.

Jakie badania należy wykonać przed zabiegiem?

W przypadku kobiet są to: cytologia, anty-Hbc, antygen Hbs, anty-HCV, anty-HIV 1–2, VDRL, chlamydia trachomatis (PCR), toksoplazmoza, biocenoza pochwy, badanie przeciwciał różyczki, inne badania zlecone w danej sytuacji przez lekarza. W przypadku mężczyzn: badanie w kierunku chlamydii, posiew nasienia, VDRL, testy na HIV, HCV, HBS Ag, badanie na mutację genu CFTR (jego nieprawidłowa forma może wywołać chorobę genetyczną zwaną mukowiscydozą), badanie kariotypu, czyli ilościowej oraz jakościowej analizy chromosomów.

Czy istnieją przeciwwskazania w przypadku inseminacji?

Owszem tak. Są to: mięśniak macicy, niedrożność jajowodów, stany zapalne toczące się w narzędziu rodnym, zdiagnozowanie procesu nowotworowego, patologie w obrębie błony śluzowej macicy, inne ciężkie schorzenia ustrojowe, stwierdzenie patologii nasienia, obecność bakterii w nasieniu. Powikłania po zabiegu inseminacji zdarzają się rzadko. Należą do nich: krwawienia z szyjki macicy, zakażenia miednicy mniejszej, ból brzucha, niskie ciśnienie tętnicze, omdlenia, uszkodzenia macicy, powikłania związane ze stymulacją owulacji (ciąża mnoga, zespół hiperstymulacyjny jajników). Powodzenie zabiegu inseminacji w dużej mierze zależy od czasu jego wykonania. Owulacja zachodzi zwykle po 36–45 godzinach od wystąpienia hormonu LH w surowicy krwi. Komórka jajowa jest zdolna do zapłodnienia tylko kilkanaście godzin po owulacji. Plemniki w drogach rodnych kobiety żyją nawet do 80 godzin. Najlepsze wyniki osiąga się wtedy, gdy inseminacja zostaje przeprowadzona w czasie okołoowulacyjnym. Inne czynniki, które decydują o wyniku inseminacji, to przyczyny niepłodności, parametry wykorzystanego nasienia wiek pacjentki (im młodsza, tym większe szanse na zajście w ciążę), rodzaj używanych leków i reakcji jajników na stymulację owulacji.

Do wszechobecnej reklamy piwa zdążyliśmy się już przyzwyczaić. Gdzie się obejrzeć, napotykamy komunikat – piwo gasi pragnienie, integruje, bawi, relaksuje i świetnie smakuje. W powszechnej opinii ucho...
12137 Odsłony
Rozmowa z Agnieszką Łucjanek – psycholożką, terapeutką, koordynatorką merytoryczną Pozaszkolnej Placówki Specjalistycznej SCOLAR. Pracuje w Poradni dla dzieci z Autyzmem i ich Rodzin w Instytucie Psyc...
8090 Odsłony
Ostroga piętowa to potoczna nazwa schorzenia, które wielu uznaje za nieuleczalne przy użyciu standardowych metod medycznych.  Stąd prawdziwy wysyp interneto­wych porad sugerujących cudo­twórcze d...
7072 Odsłony
Cała prawda o dietetycznym detoksie. Raz na jakiś czas nachodzi nas nieodparta ochota na „odtrucie" lub „oczyszczenie" organizmu z nagromadzonych toksyn. Z reguły w okolicach świąt poja­wia się myśl, ...
5776 Odsłony
Gelotolodzy, czyli naukowcy zajmujący się badaniem śmiechu przekonują, że uśmiech na twarzy może podnieść odporność organizmu, skrócić okres rekonwalescencji po chorobie i przedłużyć życie – nawet o s...
5015 Odsłony
​Popularne diety kuszą obietnicą szybkiej utraty zbędnych kilogramów. Czy redukcja masy ciała i efekt jo-jo stanowią nieodłączny duet? W ponad 90 proc. przypadków za otyłość i nadwagę odpowiedzialny j...
4930 Odsłony
PROGRAM PROWADZONY PRZEZ CENTRALĘ FARMACEUTYCZNĄ CEFARM SA  logotype cefarm