Październik miesiącem walki z rakiem piersi

walka-z-rakiem-
Rak piersi to najczęściej diagnozowany nowotwór złośliwy u kobiet. Według statystyk w Polsce każdego roku odnotowuje się około 16 tys. nowych jego przypadków. I chociaż coraz więcej kobiet wykonuje badania profilaktyczne, to wiele zachorowań wciąż kończy się mastektomią. Nie musiałoby do niej dochodzić, gdyby pacjentki zdecydowały się wcześniej skorzystać z bezpłatnych badań diagnostycznych. Niestety w Polsce wciąż pokutuje myślenie „po co się badać, jeszcze coś wykryją".

Tymczasem podstawowym walorem systematycznych badań jest możliwość rozpoznania zmian nowotworowych w ich wczesnym, uleczalnym stadium

Wystarczy skorzystać z możliwości przeprowadzenia mammografii w wyznaczonych placówkach uczestniczących w programie finansowanym przez NFZ. Mammografia, czyli rentgenowskie badanie piersi, stanowi najlepszą metodę wykrywania zmian nowotworowych oraz patologii sutka, zanim staną się jawne klinicznie. Pozwala ona wcześnie wykrywać 90‒95 proc. nowotworów, które we wstępnej, początkowej fazie rozwoju mogą być całkowicie uleczalne. Dzięki badaniu możliwe jest rozpoznanie, także i tych zmian (wielkości 2‒3 milimetrów), które trudno zauważyć podczas badania palpacyjnego. Rak sutka w stadium ograniczonym do narządu ma zdecydowanie lepsze rokowanie niż choroba zaawansowana, czyli rozsiana lub uogólniona, kiedy dochodzi do zajęcia węzłów chłonnych lub tzw. przerzutów odległych. Stanowi to wystarczającą przesłankę do zastosowania mammografii jako badania przesiewowego w grupach szczególnie narażonych na rozwój tego nowotworu. Udowodniono, że systematyczne wykonywana procedura obniża umieralność na raka piersi. Przy czym jest to badanie skuteczne i bezpieczne dla pacjentek. Jednak mammografia posiada swoich zagorzałych krytyków. Sama procedura badania wywołuje u kobiet dyskomfort z powodu wywieranego na pierś nacisku. Ucisk ten jest konieczny w celu uzyskania zdjęć wysokiej jakości oraz zminimalizowania dawki promieniowania rentgenowskiego. Duża czułość aparatu sprawia, że większość zidentyfikowanych zmian nie ma histopatologicznych cech złośliwości, które pozwalają ocenić i sklasyfikować złośliwość biologiczną nowotworu. Te fałszywe, pozytywne wyniki wymagają przeprowadzenia dalszych badań, włączając w to biopsję samego gruczołu. Przeprowadzane losowe próby kliniczne mające potwierdzić skuteczność badania wielokrotnie krytykowane były z powodu nieistotności statystycznej wyników. Jednak znakomita większość specjalistów z dziedziny radiologii oraz onkologii jest przekonana, że screening mammograficzny niesie za sobą duże korzyści dla społeczeństwa, redukując ryzyko śmierci na raka piersi o 15–30 proc. Należy podkreślić, że skuteczność mammografii jest uzależniona od jakości zdjęcia mammograficznego, na które wpływa wzajemna proporcja tkanki gruczołowo-włóknistej oraz tłuszczowej. Dominujące u młodszych kobiet włókna tkanki łącznej, szczególnie tych, które nie przechodziły ciąży, są radiologicznie nieprzejrzyste. Odpowiada to cesze, jaką jest jędrność piersi w potocznym rozumieniu. Natomiast tkanka tłuszczowa bardzo dobrze przepuszcza promieniowanie rentgenowskie, dając wyraźny kontrast dla pozostałych struktur. Z wiekiem utkanie gruczołowe zanika. Dlatego można stwierdzić, że również i czułość mammografii rośnie wraz z wiekiem, ponieważ jest wyższa u osób z piersiami przejrzystymi radiologicznie. U kobiet po menopauzie wyższe jest również ryzyko rozwoju nowotworu. Z tych względów badanie mammograficzne jest zalecane głównie kobietom po 35.‒40. roku życia. Natomiast kobietom przed 35.‒40. rokiem życia, z przewagą tkanki gruczołowej, zaleca się wykonanie badań USG. Trzeba przypomnieć, że rak piersi to nowotwór złośliwy powstający z komórek gruczołu piersiowego, który rozwija się miejscowo w piersi oraz daje przerzuty do węzłów chłonnych i narządów wewnętrznych, na przykład płuc, wątroby, kości i mózgu. Najbardziej zagrożone nowotworem piersi są kobiety, które: nie rodziły (ciąża i karmienie dziecka ochraniają piersi); wcześnie zaczęły miesiączkować i późno przekwitać, czyli miały długi okres aktywności hormonalnej (estrogeny źle wpływają na piersi); przeszły mastektomię (odjęcie piersi); ich matka, babcia albo siostra chorowały na raka piersi lub raka jajnika (ryzyko jest większe 3-, 4-, 5-krotnie niż u pozostałych); ich ojciec chorował na raka prostaty. 

Niestety dane Krajowego Rejestru Nowotworów potwierdzają, że zachorowalność na raka piersi wśród Polek stale rośnie

W 2010 roku było prawie 15,8 tys. nowych przypadków tego nowotworu, a w 2013 roku ponad 17 tys. Obecnie w ciągu roku wykrywa się co najmniej 18‒19 tys. zachorowań na raka piersi u kobiet, a 6 tys. pacjentek umiera. Co gorsza w Polsce od kilku lat znowu zwiększa się również umieralność na raka piersi. Według opublikowanego w 2019 roku raportu Narodowego Instytutu Zdrowia ‒ PZH w Warszawie w latach 2010‒2016 współczynnik zgonów z powodu tego nowotworu zwiększył się o 7,2 proc. Na raka piersi najczęściej chorują kobiety po 50. roku życia, ale 33 proc. zachorowań przypada na pacjentki w wieku 30‒49 lat. Także u młodych kobiet w wieku 20‒49 lat wzrasta zachorowalność na ten nowotwór. W Polsce w ciągu ostatnich 30 lat zwiększyła się ona prawie 2-krotnie. NFZ finansuje nie tylko program profilaktyki raka piersi dla kobiet w wieku 50‒69 lat. USG piersi i mammografia to badania, które może zlecić każdy lekarz specjalista, w szczególności lekarz ginekolog i onkolog. W wielu poradniach ginekologicznych znajdują się aparaty do badań USG, a każda poradnia ginekologiczna ma obowiązek zapewnić pacjentkom dostęp do diagnostyki ultrasonograficznej. Lekarz może takie badania zlecić kobiecie bez względu na wiek, jeśli tylko istnieją ku temu wskazania medyczne. O wyborze badania decyduje lekarz.

Niezwykle ważne jest, by pamiętać o samodzielnym badaniu piersi

Samokontrola piersi powinna być wykonywana przez kobiety od 20. roku życia, aż do późnej starości. Samobadanie należy przeprowadzać co miesiąc najlepiej tego samego dnia tygodnia, po zakończeniu miesiączki. Kobiety, które już nie miesiączkują, powinny badać się w ten sam dzień każdego kolejnego miesiąca. Podczas obserwacji ważne jest ustalenie, czy nie doszło do zmian kształtu, położenia, wielkości, koloru, wciągnięć piersi. Czy po ściśnięciu brodawki nie wydobywa się z nich jakakolwiek wydzielina. Czy dotykając pierś, daje się w niej wyczuć stwardnienia lub guzki. Podobnie należy sprawdzić, czy węzły chłonne nie są powiększone. 
Do wszechobecnej reklamy piwa zdążyliśmy się już przyzwyczaić. Gdzie się obejrzeć, napotykamy komunikat – piwo gasi pragnienie, integruje, bawi, relaksuje i świetnie smakuje. W powszechnej opinii ucho...
12137 Odsłony
Rozmowa z Agnieszką Łucjanek – psycholożką, terapeutką, koordynatorką merytoryczną Pozaszkolnej Placówki Specjalistycznej SCOLAR. Pracuje w Poradni dla dzieci z Autyzmem i ich Rodzin w Instytucie Psyc...
8090 Odsłony
Ostroga piętowa to potoczna nazwa schorzenia, które wielu uznaje za nieuleczalne przy użyciu standardowych metod medycznych.  Stąd prawdziwy wysyp interneto­wych porad sugerujących cudo­twórcze d...
7075 Odsłony
Cała prawda o dietetycznym detoksie. Raz na jakiś czas nachodzi nas nieodparta ochota na „odtrucie" lub „oczyszczenie" organizmu z nagromadzonych toksyn. Z reguły w okolicach świąt poja­wia się myśl, ...
5777 Odsłony
Gelotolodzy, czyli naukowcy zajmujący się badaniem śmiechu przekonują, że uśmiech na twarzy może podnieść odporność organizmu, skrócić okres rekonwalescencji po chorobie i przedłużyć życie – nawet o s...
5016 Odsłony
​Popularne diety kuszą obietnicą szybkiej utraty zbędnych kilogramów. Czy redukcja masy ciała i efekt jo-jo stanowią nieodłączny duet? W ponad 90 proc. przypadków za otyłość i nadwagę odpowiedzialny j...
4930 Odsłony
PROGRAM PROWADZONY PRZEZ CENTRALĘ FARMACEUTYCZNĄ CEFARM SA  logotype cefarm