Przebarwienia zębów – przyczyny i środki zaradcze

Przyczyny powstawania plam na zębach dzieli się na wewnątrzpochodne i zewnątrzpochodne​

Przebarwienia mogą mieć także charakter wewnątrzpochodny​

Dzieli się je na ogólnoustrojowe i miejscowe. Te ogólnoustrojowe obserwuje się u dzieci oraz nastolatków, ponieważ dotyczą one rozwijających się zębów. Przebarwienia wewnątrzpochodne mogą być związane z wrodzonymi zaburzeniami budowy szkliwa lub zębiny (na przykład odontodysplazja, niecałkowity rozwój szkliwa, niecałkowity rozwój zębiny), jak również z chorobami, takimi jak hiperbilirubinemia, wrodzona porfiria, alkaptonuria, cystowe zwłóknienie trzustki, zaburzenia gruczołów wydzielania wewnętrznego (w niedoczynności tarczycy zęby stałe są mlecznobiałe, a w nadczynności tarczycy niebieskobiałe). Żółtaczka noworodków objawia się żółtobrązowymi przebarwieniami na zębach mlecznych. Choroba hemolityczna zmienia kolor zębów – od żółtego do brązowego lub nawet czarnego. Niedrożność przewodów żółciowych skutkuje zielonymi przebarwieniami na zębach. Natomiast porfiria różowo- lub ciemnobrązowymi. Miejscowe przebarwienia na zębach mogą być wynikiem urazu, w wyniku którego dochodzi do wynaczynienia krwi wewnątrz zęba i jego zabarwienia na kolor różowy. W przypadku obumarcia miazgi ząb przebarwia się na kolor ciemnoszary. Także wypełnienia amalgamatowe (srebrne plomby) powodują szare przebarwienia otaczających struktur. Z kolei białe plamki pojawiające się pomiędzy zębami stanowią najczęściej oznakę rozpoczynającej się w tym miejscu próchnicy. Miejscowe ścieranie zębów powoduje zaś odsłonięcie zębiny posiadającej żółtą barwę i dodatkowo chłonącej barwniki z otoczenia, co powoduje jej ciemnienie.

Co robić w momencie pojawienia się przebarwień?

Niestety, jedynym możliwym postępowaniem w tym przypadku jest wizyta u stomatologa. Absolutnie zabronione są chałupnicze sposoby wybielania wykorzystujące środki nieprzeznaczone do stosowania na zęby, na przykład sodę oczyszczoną, ocet czy kwasek cytrynowy, ponieważ prowadzą one do nieodwracalnych uszkodzeń szkliwa. Jeśli mamy do czynienia z tzw. przebarwieniami zewnątrzpochodnymi, stomatolog będzie musiał przeprowadzić zabieg usunięcia kamienia nazębnego i nalotów, na przykład za pomocą skalera ultradźwiękowego i piaskarki lub szczoteczki/gumki z pastą zawierającą pumeks. Jeśli okaże się, że zęby z wiekiem przybrały ciemniejszy odcień, to po usunięciu kamienia nazębnego i nalotów będzie można przystąpić do zabiegu wybielania zębów. Do najczęściej stosowanych należą specjalne żele wyciskane do przygotowanych nakładek, które zakłada się na zęby (najczęściej na noc) przez kilka do kilkunastu dni. Wybielanie przebarwień na zębach może także polegać na nałożeniu przez dentystę żelu wybielającego, na który kierowane jest światło specjalnej lampy aktywującej żel. Najbardziej trwałe efekty uzyskuje się, jeśli wybielanie przebiega stopniowo. Każda z metod wybielania ma swoich zwolenników i przeciwników. Obie wywołują nieprzyjemne doznania. Może to być lekka nadwrażliwość zębów na zimno, uczucie kłucia aż do bólu. Zazwyczaj te nieprzyjemne objawy mijają do 24 godzin po zakończeniu wybielania. Efekt wybielania zębów żywych, podobnie jak w przypadku wybielania zębów martwych, jest trudny do przewidzenia z góry i utrzymuje się od 6 miesięcy do kilku lat. W przypadku zębów przebarwionych przez próchnicę lub materiał wypełniający (amalgamat) najczęściej wystarczy je usunąć oraz wypełnić ząb, na przykład światłoutwardzalnym materiałem kompozytowym, czyli materiałem w kolorze zęba. Ostatnim, bardziej radykalnym sposobem poprawy estetyki zębów jest zastosowanie licówek i koron porcelanowych. d

Co robić, aby uniknąć przebarwień?