Wpływ smogu na skórę. Problemy z cerą

W przypadku oddziaływania smogu na zdrowie, nasze najczęstsze skojarzenia dotyczą chorób układu oddechowego oraz układu krążenia. Jednocześnie umyka nam fakt, że również skóra wystawiona jest na interakcje z zanieczyszczonym powietrzem i nara­żona na jego negatywne skutki. W okresie zimowym, gdy stężenie smogu podnosi się, u niektórych osób pojawiają się problemy z cerą. Skóra staje się szara, przesuszona, pojawia się na niej trądzik. Mimo że ze smogiem w pojedynkę nie wygramy, nie jesteśmy wobec niego całkiem bezradni. W tym szczególnie niekorzystnym czasie musimy podjąć dodatkowe kroki zaradcze i ochronne.

Dermatolodzy są zgodni co do tego, że smog może mieć wyjątkowo niekorzystny wpływ na skórę  

W wyniku jego oddziaływania mogą pojawiać się zaburzenia jej funkcjonowania, zmiany skórne, reak­cje kontaktowe, przebarwienia i zmarszczki. Niestety nie są to najpoważniejsze konsekwencje, na które narażeni są mieszkańcy skażonych okolic. Badania wykazują, że smog może również przyczyniać się do powstawania raka skóry. Zła jakość powietrza nie musi wywoływać zmian nowotworowych od razu. Mogą one być odłożone w czasie i wystąpić dopiero po kilku latach.

Co decyduje o toksyczności smogu? 

Smog to najogólniej rzecz biorąc zanieczyszcze­nie powietrza spowodowane obecnością cząsteczek metali, gazów oraz pyłów. Pojawia się, gdy bezwietrz­nej i wilgotnej atmosferze, towarzyszy zwiększona emisja spalin, za które odpowiada transport samo­chodowy, elektrociepłownie, indywidualne systemy ogrzewania domów. W skład smogu wchodzi około 2800 różnych substancji. Z chemicznego punktu widzenia zamglenie smogowe to mieszanina wielu związków, takich jak: wielopierścieniowe węglowo­dory aromatyczne, tlenki azotu, tlenki siarki, tlenek węgla, ozon oraz połączenia chemiczne zawierające metale ciężkie (np. kadm, rtęć czy ołów). Najbar­dziej szkodliwe z nich są zawarte w materiale zawie­szonym (PM), który ma średnicę od około ≤ 2,5 μm (PM2,5) do 10 μm (PM10). Za najbardziej niebez­pieczny uważa się PM2,5. Badania wykazały istnienie związku pomiędzy ekspozycją na PM2,5 a możliwo­ścią wystąpienia ogólnoustrojowego stanu zapal­nego, stresu oksydacyjnego i patologicznych skutków w obrębie białka C-reaktywnego, białych krwinek, fibrynogenu i wielu innych kompleksów promują­cych karcinogenezę. Pyły zawieszone – w tym PM2,5 – mają szkodliwy wpływ na skórę, przyspieszając jej starzenie, powodując zmarszczki i przebarwienia. Wykazano też, że PM10 mogą się przyczyniać do roz­woju czerniaka i raka jamy ustnej.

W jaki sposób smog wpływa na ludzki organizm? 

Dym smogowy to mieszanina wielu komponentów chemicznych, które pod wpływem promieniowania słonecznego mogą ulec rozpadowi. W wyniku tego rozpadu powstają m.in. wolne rodniki, które z kolei wywołują niekorzystny dla wszystkich komórek stres oksydacyjny. Dlatego konsekwencje kontaktu z tok­sycznym powietrzem odczuwamy nie tylko w dro­gach oddechowych, ale dosłownie na własnej skórze.

Czym są owe wolne rodniki? 

Jak wiemy każdy atom tlenu posiada na swojej ostat­niej orbicie parzystą liczbę elektronów. Czasem jednak jeden z nich „gubi się". Taki niepełny atom to właśnie wolny rodnik. Wolne rodniki „szukają" brakującego elektronu, atakując inne cząsteczki i w ten sposób działają niekorzystnie na komórki naszego organizmu, „podkradając" im elektrony. Na tym polega wspomniany stres oksydacyjny. Pod jego wpływem szybciej się starzejemy. Skutkiem kore­lacji, jaka zachodzi pomiędzy ekspozycją na smog i powstawaniem wolnych rodników, są stany zapalne, odwodnienia oraz ubytki na poziomie komórkowym. Zawarte w smogu chemikalia mogą również powodo­wać ograniczenie dostępu tlenu, co powoduje utratę elastyczności i jędrności skóry, a w efekcie pojawie­nie się zmarszczek. Standardowa aktywność w zanie­czyszczonym środowisku zwiększa również praw­dopodobieństwo pojawienia się zapaleń naskórka, które objawiają się w postaci wyprysków, wysypek, trądziku. Specjaliści podkreślają też, że skóra doj­rzała jest o wiele bardziej narażona na negatywne oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza ze względu na obniżone zdolności obrony przed wolnymi rodnikami, za którą odpowiedzialny jest system immuno­logiczny. Co możemy w takim razie zrobić, by chro­nić skórę i cały organizm?

Najlepszym zabezpieczeniem przed negatywnym oddziaływaniem smogu jest ochrona wierzchniej warstwy ciała, by w jak najmniejszym stopniu eksponować skórę na warunki zewnętrzne