Kombucha (kombucza) to napój powstający w efekcie fermentacji słodkiej herbaty z dodatkiem tzw. grzybka herbacianego nazywanego również japońskim. Jest on lekko słodki, kwaskowaty, orzeźwiający i musujący oraz posiada kolor od jasnoszarego do ciemnobrązowego. Nazwa „grzybek herbaciany" nie jest do końca zasadna ponieważ w rzeczywistości w procesie powstawania kombuczy uczestniczą kolonie bakterii i specjalne kultury drożdży. Galaretowatej struktura, umownie nazywana grzybkiem herbacianym zbudowana jest głównie z celulozy wraz z żyjącymi w niej mikroorganizmami. W procesie fermentacji z ich udziałem powstają nowe bioaktywne związki o działaniu prozdrowotnym. Powstały napój zawiera kwasy organiczne, m.in. kwas octowy, mlekowy i glukoronowy, witaminy z grupy B, kwas askorbinowy (witamina C) oraz składniki mineralne, takie jak cynk, magnez, wapń, żelazo i miedź. Choć właściwości lecznicze kombuczy znane są od ponad dwóch tysięcy lat, to jednak jej wyjątkowe działanie nie znalazło naukowego potwierdzenia.
Czy warto regularnie spożywać kombuczę?
Jest ona uważana przez niektórych za eliksir życia pomagający na prawie na każdą dolegliwość. Według jej zwolenników pozwala zatrzymać rozwój zmian nowotworowych, łagodzi stany zapalne i wzmacnia układ odpornościowy. Poleca się ją na odchudzanie, bezsenność, kłopoty z pamięcią, brak apetytu, nadciśnienie tętnicze, spadek poziomu cholesterolu, zespół napięcia przedmiesiączkowego, zespół przewlekłego zmęczenia, uregulowanie pracy jelit, poprawę funkcjonowania wątroby, nerek i pęcherza moczowego, detoks organizmu, artretyzm, reumatyzm, cukrzycę. Kombucza posiada także właściwości orzeźwiające i oczyszczające, tym samym korzystnie wpływając na układ pokarmowy. Napój ma wspomagać odporność na biologiczne przyczyny stresu, wspierać wchłanianie węglowodanów i gospodarkę tłuszczową krwi. Dzięki związkom polifenolowym, witaminie C i zawartości kwasu glukuronowego, kombucza ma również wykazywać silne działanie przeciwutleniające, co korzystnie oddziałuje na siłę układu immunologicznego. Ponadto ma mieć działanie antygrzybiczne. Zawarty w niej kwas octowy ma również likwidować drobnoustroje, takie jak gronkowiec złocisty, pałeczki Shigella, bakterie coli, pałeczki ropy błękitnej, bakterie salmonelli czy drożdżaki.
Czy kombucza zapewni nam zdrowie?
Zdaniem naukowców z Zakładu Bromatologii w Katedrze Toksykologii i Bromatologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi napój z kombuczy posiada kilka potwierdzonych działań: równoważy metabolizm, oczyszcza krew, podnosi poziom energii, wspiera procesy detoksykacyjne i trawienne.
Badacze z Defence Institute of Physiology and Allied Sciences w Delhi zaaplikowali napój gryzoniom, którym wcześniej podano octan ołowiu. Uzyskane w ten sposób wyniki sugerowały pozytywny wpływ kombuczy na odporność zwierząt obniżoną w wyniku zatrucia. W innych badaniach przeprowadzonych w Indiach wykazano działanie kombuczy zbliżone do omeprazolu - leku wykorzystywanego w leczeniu choroby wrzodowej. Trzeba jednak pamiętać, że wspomniane badania przeprowadzono na zwierzętach, a ich wyniki nie potwierdzają jednoznacznie leczniczej mocy kambuczy w przypadku ludzi.
Naukowcy sugerują, że napój może pełnić rolę suplementu diety przy zachowaniu odpowiednich proporcji. Trzeba jednak uważać. Codzienne, wielotygodniowe picie kombuczy w ilościach większych niż 118 ml może doprowadzić do kwasicy mleczanowej, a także nudności, bólów głowy, biegunki, reakcji alergicznych, uszkodzeń wątroby oraz niewydolności nerek. Należy zachować szczególną odporność gdy napój przygotowywany jest w warunkach domowych, grozi to bowiem skażeniem chorobotwórczymi grzybami.