W Polsce na cukrzycę choruje 2,7 mln osób, z czego 26 proc. nie zdaje sobie z tego sprawy. W związku z tym nie podejmuje żadnego leczenia. Jakie objawy powinny zasugerować przeprowadzenie badań pod kątem cukrzycy?
Cukrzyca to przewlekła choroba polegająca na zaburzeniu wydzielania insuliny, czyli hormonu odpowiedzialnego za metabolizm węglowodanów. W efekcie dochodzi do zwiększenia poziomu glukozy we krwi. Światowa Organizacja Zdrowia ostrzega, że w większości przypadków cukrzyca wykrywana jest dopiero po 5–12 latach od zachorowania. Dlatego tak ważne jest, by zwracać uwagę na pierwsze, jeszcze niegroźne jej symptomy. Do najwcześniej dostrzeganych należą suchość w ustach i wzmożone pragnienie, a w efekcie – częstsze oddawanie moczu. Jest to naturalna reakcja obronna organizmu próbującego unormować stężenie glukozy we krwi przez jej rozcieńczenie. Jeśli te objawy utrzymują się przez dłuższy czas, należy koniecznie skonsultować się z lekarzem.
Większy apetyt
Produkowana w trzustce insulina odpowiada za transport glukozy z krwi do wnętrza komórek organizmu. U diabetyków mechanizm ten jest zaburzony, w tkankach utrzymuje się niskie stężenie glukozy, co skutkuje zwiększonym apetytem. Trudno go zaspokoić, ponieważ nawet spożycie większej ilości cukrów nie uruchomi ich transportu z krwiobiegu do narządów. W efekcie pacjent traci na wadze, mimo że nie stosuje żadnej diety i nie ogranicza ilości spożywanych pokarmów.
Osłabienie i senność
Jednym z pierwszych, ale też łatwych do przeoczenia objawów cukrzycy jest utrzymujące się w ciągu dnia zmęczenie. Chory odczuwa wzmożoną senność szczególnie po obfitym posiłku, po zjedzeniu słodyczy, pieczywa lub po wypiciu słodzonych napojów. Chroniczne zmęczenie często jest mylone z objawami stresu, przepracowania czy wiosennego przesilenia. Ale jeśli utrzymuje się przez dłuższy czas, powinno zostać potraktowane jako sygnał alarmowy.
Nawracające zakażenia
Utrzymujący się latami wyższy poziom cukru we krwi (hiperglikemia) wpływa na zwiększenie podatności na zakażenia układu moczowego, pochwy i skóry. Stężenie glukozy powyżej 200 mg/dl utrudnia odpowiedź immunologiczną organizmu na infekcje bakteryjne, wirusowe i grzybicze. Mniejsza jest też wówczas liczba i aktywność leukocytów, co prowadzi do postępu zakażenia.
Uszkodzenie naczyń krwionośnych i nerwów
Nieleczona cukrzyca, a więc długotrwale utrzymujące się wysokie stężenie glukozy w krwiobiegu, prowadzi do mikroangiopatii, czyli uszkodzenia małych naczyń krwionośnych o średnicy do 100 nm. Jeśli pęknięciu ulegną naczynia w gałce ocznej, może dojść do retinopatii cukrzycowej, czyli patologicznych zmian w siatkówce oka powodujących zaburzenia widzenia. Hiperglikemia wpływa negatywnie także na układ nerwowy. U pacjentów cukrzycowych obserwuje się tzw. neuropatię cukrzycową, która objawia się mrowieniem kończyn, zanikami czucia powierzchniowego i głębokiego (najczęściej dotyczy to palców), kurczami i osłabieniem siły mięśni. W przypadku nieleczonej cukrzycy objawy te postępują, zagrażając zdrowiu i życiu pacjenta.