Wiosenne alergie

Większość z nas nie może się doczekać wiosny, ale wielu alergików ma na jej temat co najmniej mieszane uczucia. W ich przypadku to czas wzmożenia dolegliwości.

Alergia może pojawić się w każdym wieku, o czym warto pamiętać szczególnie wtedy, gdy rośliny zaczynają pylić. W dużym skrócie alergia to nadmierna reakcja układu obronnego. Powoduje ona, że komórki odpornościowe, które w przypadku zdrowych osób nie reagują wobec nieszkodliwych bodźców, takich jak pyłki roślin, grzyby, pokarmy czy drobinki kurzu, rozpoczynają gwałtowną odpowiedź immunologiczną. Układ immunologiczny, którego rolą jest ochrona organizmu przed czynnikami chorobotwórczymi, podejmuje wobec alergenów działania niewspółmierne do zagrożenia, co powoduje różne dolegliwości. Na skórze czy na błonach śluzowych skóry lub przewodu pokarmowego dochodzi do stanu podwyższonej gotowości – komórki obronne gromadzą się w tych miejscach i wydzielają substancje powodujące stany zapalne. Następuje reakcja alergiczna, objawiająca się katarem, dusznością, problemami gastrycznymi lub pokrzywką.

Alergia utrudnić może funkcjonowanie, a nieleczona prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych. Warto więc uświadomić sobie te zagrożenia, a także dowiedzieć się, jak sobie radzić z różnymi postaciami alergii.

Najczęściej spotyka się jedną z dwóch rodzajów alergii: wziewną lub pokarmową. W przypadku pierwszej, substancje uczulające dostają się do organizmu przez układ oddechowy, a drugiej – przez układ pokarmowy. Drogą wziewną do naszego organizmu trafiają najczęściej pyłki roślin. Osoby uczulone powinny wiedzieć, kiedy istnieje ryzyko natknięcia się na niebezpieczne dla ich zdrowia pyłki. Okres pylenia poszczególnych roślin zależy od gatunku, warunków atmosferycznych i strefy klimatycznej. W zależności od tego, czy przebywamy w mieście czy poza nim, czy spędzamy czas w zamkniętych pomieszczeniach czy na powietrzu nasz stopień narażenia na kontakt z pyłkami będzie różny.

Najczęstszą reakcją alergiczną, która następuje, gdy pyłki roślin trafią do błony śluzowej nosa jest wodnisty katar sienny. Towarzyszy mu zaczerwienienie i łzawienie oczu. Pyłki wędrują wraz z ruchami powietrza i to dlatego alergicy cierpią najbardziej w wietrzne i ciepłe dni, podczas gdy deszczowa pogoda przynosi im złagodzenie objawów.

Co i kiedy może alergizować wziewnie w Polsce?

Drzewa

W lutym i marcu pyli leszczyna i olsza; w kwietniu – topola, wierzba, buk; w kwietniu i maju – grab, brzoza i jesion; w maju – dąb; w czerwcu i lipcu – lipa

Grzyby

Od lutego rozsiewają swoje alergizujące zarodniki grzyby Cladosporium, a od marca – Alternaria.

Trawy

Od kwietnia pylą trawy i żyto, od maja – babka lancetowata, pokrzywa i szczaw, a od czerwca – komosa.

Kurz domowy, pleśń

Kichanie może być również objawem reakcji alergicznej, która powstaje, gdy do śluzówek dostaną się roztocza kurzu domowego lub pleśń.

Sierść i ślina zwierząt

Ludzki organizm mogą penetrować drogą inhalacyjną alergeny pochodzenia zwierzęcego, takie jak sierść lub ślina kota czy konia. Roztocza i sierść zwierząt mogą, obok uporczywego kataru, wywoływać silne i niebezpieczne dla człowieka duszności.

Owady

Wiosna to także okres wzmożonej aktywności budzących się do życia owadów. Uczulenie na ich jady to szczególnie niebezpieczny dla naszego życia i zdrowia rodzaj alergii. Ukąszenie pszczoły lub osy może wywołać u człowieka wstrząs anafilaktyczny. Nie wolno nigdy lekceważyć takich zdarzeń, zwłaszcza gdy przebywamy z dala od domu. Osoby, które są świadome swojej alergii, powinny mieć zawsze przy sobie zestaw z adrenaliną.

Alergie krzyżowe

Nie wszyscy alergicy słyszeli o alergiach krzyżowych, a ta informacja może być dla nich bardzo istotna. Osoba uczulona na jeden alergen może reagować również na inną substancję, jeśli ich alergeny przypominają się nawzajem. Zwykle alergeny pokarmowe uczulają krzyżowo z wziewnymi. Trawy działają w ten sposób wraz z kiwi i pomidorami, bylica z selerem i przyprawą curry, a wieprzowina z sierścią kota. Na szczęście także na alergie krzyżowe może pomóc odpowiednia kuracja odczulająca.

Co robić, gdy cierpimy z powodu pokrzywki, okresowego nieżytu nosa i spojówek, kichania, łzawienia, pieczenia czy zaczerwienienia spojówek oczu?

Badanie

Konieczne jest zbadanie, które alergeny wywołują reakcję uczuleniową. Doradza się, aby badania testowe na alergeny roślinne przeprowadzać jesienią lub zimą, gdy w powietrzu jest ich bardzo mało. Testy na roztocza, pleśnie i alergeny zwierzęce można wykonywać w dowolnej porze roku.

Badania, o których mowa, mają charakter punktowych testów skórnych polegających na wkropleniu alergenów w miejsca na skórze po uprzednim naruszeniu naskórka. Wynik pozytywny jest zauważalny gołym okiem, świadczą o nim pojawienie się na skórze zaczerwienienia lub bąbli. Oprócz testów skórnych wykonywane są także testy z krwi, które wykrywają przeciwciała IgE (immunoglobuliny typu E, które są jednym z kilku typów przeciwciał wytwarzanych przez nasze komórki obronne) powstające w odpowiedzi na kontakt organizmu z alergenami.

Odczulanie

Należy wykonać testy, by móc poddać się procesowi odczulania. Odczulanie będzie polegać na przyjmowaniu określonych dawek alergenów w postaci szczepionek. Chodzi o to, żeby organizm przyzwyczaił się do obecności alergenu i przestał na niego reagować. Niestety proces leczenia zakłada konieczność przyjmowania serii zastrzyków, początkowo w odstępach tygodniowych, przez kilka lub kilkanaście tygodni, a następnie raz w miesiącu przez trzy do pięciu lat. Po takiej terapii alergia i jej objawy mogą całkowicie lub w dużej mierze ustąpić.

Leki

Warto także pamiętać, że w doraźnej walce z alergią pomagają podawane doustne środki antyhistaminowe, których celem jest zablokowanie wydzielania się histaminy (substancji produkowanej w naszym ciele, odgrywającej istotną rolę w czasie reakcji zapalnej) oraz tzw. leki miejscowe, w postaci kropel do nosa zmniejszające wydzielinę. Istnieją także preparaty likwidujące swędzenie i łzawienie oczu. Pamiętajmy, że alergię wziewną należy koniecznie leczyć! Nasze zaniedbania mogą doprowadzić do rozwoju poważnej choroby – astmy alergicznej.